Đại trở nên toán pháp, hoặc Toán pháp đại trở nên (chữ Nôm: 算法大成), là 1 trong những cuốn sách toán học tập cổ của VN, được người sáng tác là Lương Thế Vinh biên soạn nhập thân mật Thế kỉ 15. Hiện ni còn phiên bản in Đại trở nên toán pháp thời vua Lê Dụ Tông, niên hiệu Vĩnh Thịnh (1705-1719). Trong khi, Viện Nghiên cứu vãn Hán-Nôm còn tồn tại nhị bản; phiên bản tiên tiến nhất được chép năm Giáp Thân, thời gian vua chỉ bảo Đại (1944).
Nội dung[sửa | sửa mã nguồn]
Đại trở nên toán pháp bao hàm những việc, thuật giải, và thành quả số. Ngoài bảng cửu chương, sách còn nói đến những số lớn: ức, triệu, kinh, thê, cai, nhương, giản, chinh, ti, đặc biệt. Cứ vạn vạn bậc bên dưới ăn một bậc bên trên, ví dụ: vạn vạn ức là 1 trong những triệu, vạn vạn triệu là 1 trong những kinh. Nhưng sách lại ko cho thấy thêm vạn vạn là từng nào.[1]
Nội dung sách rất có thể tóm tắt, dựa vào Alexei Volkov như sau:[2]
Các việc 1-35 nói đến yếu tố phân loại. Thí dụ, việc 1-2 rất có thể diễn tả theo đuổi ngữ điệu đại số như sau: mang lại , dò la .
Các việc 36-42 nói đến việc tính diện tích S những hình phẳng phiu, bao hàm hình vuông vắn, hình chữ nhật, hình xấp xỉ hình thang, và hình tròn trụ. Số pi, tỉ trọng thân mật chu vi và 2 lần bán kính hình tròn trụ, được lấy là 3:1.
Xem thêm: tăng minh phụng là ai
Nhóm việc 43-69 dành riêng cho những yếu tố về tỉ trọng, đem nói đến cách thức tính độ cao của một vật Lúc độ cao của một vật không giống và phỏng nhiều năm bóng nắng nóng của nhị vật tiếp tục biết. Cũng tương quan cho tới tỉ trọng, đem việc tính số dụng cụ rất có thể mua sắm với một lượng tiền lúc biết giá chỉ của bọn chúng.
Bài toán 70-85 nói đến yếu tố khai số mệnh, những thuật giải nhằm quy đổi những đơn vị chức năng chi phí tệ.
Nhóm việc 86-93 nói đến nhân, phân chia, và những việc tính thể tích (của những thuyền). Trong khi cũng đều có những thuật tử vi.
Các việc 94-131 nói đến yếu tố tính hình phẳng phiu, bao hàm hình chữ nhật, đoạn tròn xoe, hình sừng trâu, hình trống không, hình ellipse, hình khoanh khăn, hình con cái đôi mắt, hình tam giác cân nặng, hình nhiều giác bao gồm nhiều hình thang ghép lại, tứ giác. Trong khi đem việc về tính chất căn bậc nhị, thể tích những khối trực tiếp, và thay đổi đơn vị chức năng.
Sách cũng đều có riêng rẽ một trong những phần về sự tính thuế khu đất. Phần cuối sách nói đến yếu tố "bói toán", tính phỏng cao của cây lúc biết phỏng nhiều năm của bóng nắng nóng. Sách cũng đều có một trong những việc trích nhập Tôn tử toán kinh.
Xem thêm: hermes là ai
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- Volkov, Alexei (2002), “On the Origins of the Toan phap mềm thanh”, nhập Samplonius, Yvonne Dold; Dauben, Josephn W. (biên tập), From Đài Loan Trung Quốc to tát Paris: 2000 Years Transmission of Mathematical Ideas, Franz Steiner Verlag, tr. 369–410, ISBN 978-3-515-08223-5
- Volkov, Alexei (2009), “Mathematics and Mathematics Education in Traditional Vietnam”, nhập Robson, Eleanor; Stedall, Jacqueline (biên tập), The Oxford Handbook of the History of Mathematics, Oxford: Oxford University Press, tr. 153–76, ISBN 978-0-19-921312-2
- Volkov, Alexei (2016), “Mathematics in Vietnam”, nhập Selin, Helaine (biên tập), Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures (ấn phiên bản 3), Berlin: Springer-Verlag, tr. 2818–2833, ISBN 978-94-007-7748-4
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
- Toán học tập VN thời kỳ Trung đại Lưu trữ 2021-05-27 bên trên Wayback Machine báo Tia sáng sủa ngày 27/04/2020, phiên bản dịch Mathematics in Vietnam của A. Volkov nhập Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures (Helaine Selin Editor), Third Edition, Springer, năm 2016, pp. 2818-2833.
- Sách toán VN hiện nay tồn Lưu trữ 2020-05-13 bên trên Wayback Machine báo Tia sáng sủa ngày 11/05/2020, phần tiếp theo sau phiên bản dịch Mathematics in Vietnam của A. Volkov nhập Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures (Helaine Selin Editor), Third Edition, Springer, năm 2016, pp. 2818-2833.
- Toán học tập nhập thi tuyển thời trước báo Thành Phố Đà Nẵng ngày 09/07/2017.
Bình luận