lương thế vinh là ai

Bách khoa toàn thư cởi Wikipedia

Bạn đang xem: lương thế vinh là ai

Lương Thế Vinh
Bức chân dung học tập fake và ngôi nhà toán học tập Lương Thế Vinh
Sinh	17 mon 8 năm 1441 Vụ Bản, Tỉnh Nam Định, Đại Việt
Mất	2 mon 10 năm 1496 (55 tuổi) Vụ Bản, Tỉnh Nam Định, Đại Việt
Dân tộc	Kinh
Học vị	Trạng nguyên
Trường lớp	Văn Miếu – Quốc Tử Giám
Nghề nghiệp	Học giả nhà toán học
Tác phẩm nổi bật	Đại trở thành Toán pháp Hý phường phả lục
Con cái	Lương Trinh Túc

Lương Thế Vinh (chữ Hán: 梁世榮; 17 mon 8 năm 1441 – 2 mon 10 năm 1496, thương hiệu hiệu là Thụy Hiên) là một trong ngôi nhà toán học tập, thi sĩ và học tập fake người nước ta. Sinh rời khỏi bên trên thị trấn Thiên Bản (nay là thị trấn Vụ Bản), tỉnh Tỉnh Nam Định, ông đỗ trạng vẹn toàn và thực hiện Sái phu vô Hội Tao Đàn bên dưới thời vua Lê Thánh Tông. Ông phổ biến là thiên tài, học tập rộng lớn, tài trí khoáng đạt, được vua và dân quan tâm và được ca ngợi là "Trạng Lường". Hai kiệt tác cần thiết vô sự nghiệp của ông là Đại trở thành Toán pháp (biên biên soạn về toán học) và Hý phường phả lục (khảo cứu vãn về hát chèo).^[1]

Cuộc đời[sửa | sửa mã nguồn]

Xuất thân ái và trong năm đầu đời[sửa | sửa mã nguồn]

Lương Thế Vinh sinh ngày một mon 8 năm Tân Dậu (tức ngày 17 mon 8 năm 1441) bên trên buôn bản Cao Hương, thị trấn Thiên Bản, Trấn Sơn Nam (nay là thôn Cao Phương, xã Liên chỉ, thị trấn Vụ Bản, tỉnh Nam Định); thương hiệu tự động là Cảnh Nghị, hiệu là Thụy Hiên.^[2] Lúc còn nhỏ, Lương Thế Vinh đang được phổ biến là thiên tài mưu trí, nhanh chóng trí. Ông học tập mau nằm trong, mau hiểu nhưng mà đùa cũng khá tài tình (thích thả diều, câu cá, bẫy chim nằm trong chúng ta con trẻ chăn trâu). Lớn lên, ông học tập càng ngày càng xuất sắc và đem cách thức, một vừa hai phải học tập một vừa hai phải làm việc, phấn khởi đùa vui chơi. Ông học tập thâm thúy hiểu rộng lớn, tuy nhiên đem thời hạn thì vẫn thả diều thổi sáo, coi chèo tự do thoải mái. Lúc phấn khởi đùa, ông còn nảy rời khỏi phát minh giám sát những dụng cụ xung xung quanh bản thân, như chiều dài-chiều cao cây diều, chiều thâm thúy ao hồ nước, chiều rộng lớn sông ngòi, đo bóng mát và chiều nhiều năm của cây.^[2]

Đỗ Trạng vẹn toàn và sự nghiệp chủ yếu trị[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 1463, tức năm 23 tuổi tác, Lương Thế Vinh đỗ trạng vẹn toàn khoa Quý Mùi niên hiệu Quang Thuận loại 4, đời Lê Thánh Tông; trong những khi Nguyễn Đức Trinh và Quách Đình chỉ thứu tự đỗ Thám hoa và Bảng nhãn.^[3][4][5] Ông đem tổng số 32 năm thực hiện quan lại, từng được thăng cho tới chức Hàn lâm Thị thư chưởng Hàn lâm viện sự (đứng đầu Viện hàn lâm). Dường như, Lương Thế Vinh còn được vua tin tưởng giao phó trách nhiệm biên soạn thảo văn kể từ bang giao phó và tiếp đón sứ thần quốc tế. đa phần bài bác biểu bởi ông biên soạn gửi mang lại ngôi nhà Minh được vua Minh đồng ý và biểu dương ngợi.^[4]

Bên cạnh việc làm thực hiện quan lại, Lương Thế Vinh cũng lên đường dạy dỗ học tập bên trên ở Quốc tử giám, Sùng văn quán và Tú lâm viên (những ngôi trường thời thượng thời bấy giờ huấn luyện và giảng dạy nhân tài mang lại khu đất nước). Một số học tập trò của ông đỗ đạt cao như Nguyễn Tất Đại (người Tỉnh Thái Bình, đỗ Tiến sĩ năm 1949), Trần Bích Hoành (người Tỉnh Nam Định, đỗ Thám hoa năm 1847), Trần Xuân Vinh (người Tỉnh Nam Định, đỗ Tiến sĩ) và Lương Đắc phẳng (người Thanh Hóa, đỗ Bảng nhãn năm 1499). Cá nhân Lương Đắc phẳng về sau phát triển thành thầy dạy dỗ học tập của Nguyễn Bỉnh Khiêm.^[6]

Sự nghiệp văn hoa và biên soạn[sửa | sửa mã nguồn]

Không chỉ dạy dỗ toán ở Tú lâm viên, ông còn lưu giữ chức Cấp sự trung khoa công (chức quan lại thường xuyên tham khảo việc tạo nên tác những công trình xây dựng như hoàng cung, thông thường đài, trở thành quách, lối sá, kênh mương...) Vì trình độ sử dụng toán học tập, ông đang được tổ chức biên soạn nhì cuốn sách vấn đề toán học tập là Đại trở thành Toán pháp (cuốn sách giáo khoa toán thứ nhất của Việt Nam) và Khải minh Toán học.^[7][8][9] Thời bấy giờ, dụng cụ đo lường và tính toán ở Đại Việt còn lạc hậu, nghèo khổ nàn (chủ yếu đuối là bấm nhen ngón tay hoặc sử dụng sợi thừng đem nút thắt nhằm đếm). Do bại Lương Thế Vinh đang được chế rời khỏi bàn tính gẩy - cái bàn tính thứ nhất của nước ta. Lúc đầu ông nặn những hòn bi vày khu đất đem khoan lỗ ở thân ái, xâu vô một chiếc đũi, những xâu buộc cạnh nhau trở thành 1 bàn tính. Về sau ông nâng cấp dần dần những "viên tính" vày khu đất trở thành những nhen trúc cụt, rồi mang lại những viên tính được làm bằng gỗ tô color không giống nhau nhằm dễ dàng tính, dễ dàng ghi nhớ.^[9]

Ngoài rời khỏi, Lương Thế Vinh còn là một người tiếp nối thâm thúy về hát chèo. Ông nằm trong Thân Nhân Trung và Đỗ Nhuận đang được biên soạn nhì cỗ Đồng văn và Nhã nhạc sử dụng vô quốc lễ và triều hội. Nhờ nghiên cứu và phân tích hàng ngàn vở chèo, ông đang được biên soạn rời khỏi cuốn Hý phường phả lục^[a] ghi lại những khoán ước của phường chèo, kịch phiên bản và biểu diễn xuất, cơ hội tấn công trống trải chèo, cách thức múa và hát. Năm 1501 (tức 5 năm sau thời điểm ông mất), các bạn ông là Quách Hữu Nghiêm đang được đề tựa và trả in kiệt tác này.^[9]

Lương Thế Vinh lưu giữ chức Sái phu (chức danh thường xuyên phê bình, thay thế thơ) vô hội Tao Đàn của vua Lê Thánh Tông.^[11] Trong hội, ông từng rất nhiều lần dìm họa với vua Lê như bài bác "Tướng sĩ ghi nhớ nhà" và "Động Lục Vân". Ông nằm trong Thân Nhân Trung, Đỗ Nhuận và Đào Cử còn biên soạn nhiều bài bác ký, văn bia ở Văn Miếu và Chùa Một Cột.^[12]

Ông được nghĩ rằng người sáng tác của Thập giới Cô hồn Quốc Ngữ văn (hay Phật kinh Thập giới).^[b] Đây là áng văn Nôm cổ bao gồm một quãng mở màn và 10 đoạn nói tới 10 giới cô hồn: Thiền tăng, đạo sĩ, quan lại liêu, nho sĩ, thiên văn-địa lý, danh y, tướng mạo quân, hoa nương, thương cổ và đãng tử.^[15] Vì sáng sủa tác Phật kinh Thập giới, Lương Thế Vinh bị chúng ta người cùng cơ quan (nhà nho) mỉm cười chê^[13] và ông ko được lập thông thường thờ vô văn miếu Khổng Tử.^[16][17][18]

Xem thêm: rosé là ai

Những năm cuối đời[sửa | sửa mã nguồn]

Vào trong năm cuối đời, Lương Thế Vinh về hưu và quay trở về quê ngôi nhà, nhằm mục tiêu đem thời hạn rảnh rỗi sinh sống yên tĩnh tĩnh ở quê nhà và thực hiện những việc tiện ích trước lúc tổn thất. Mỗi ngày, ông leo núi, thả diều, xem sách, phấn khởi đùa với những cố lão ở vùng quê. Ông thậm chí còn còn lên đường thâm thúy nghiên cứu và phân tích về đạo Phật, ghi chép ghi chú nhiều kinh Phật và đề tựa mang lại in nhiều kiệt tác Phật học tập như Nam tông tự động pháp đồ và Thiền môn giáo khoa^[c] ở trong phòng sư Thường Chiếu thời Lý.^[19] Lương Thế Vinh tổn thất ngày 26 mon 8 năm Bính Thìn (tức ngày 2 mon 10 năm 1496) bên trên quê ngôi nhà, lâu 55 tuổi tác.^[19] Sau Lúc tổn thất, Lương Thế Vinh được thờ làm phước thần. Tên ông được tự khắc ghi bên trên thơ văn, kí, bia, giáo khoa ngôi nhà miếu, văn kể từ giao phó bang... bởi những kiệt tác nhưng mà ông ghi chép nặng nề về tính chất quan lại phương, tôn giáo.^[1] Dân buôn bản bên trên xã Liên chỉ, thị trấn Vụ Bản (quê mùi hương ông) cũng kiến tạo thông thường thờ điểm trên đây nhằm ghi ghi nhớ công ơn của Lương Thế Vinh.^[20]

Đời tư[sửa | sửa mã nguồn]

Lương Thế Vinh đang được kết duyên với đàn bà của thầy dạy dỗ học tập. Trong cuốn Những côn trùng tình phổ biến vô truyền thuyết và lịch sử dân tộc Việt Nam (2009), người sáng tác Hà Phạm đem biên chép côn trùng tình của Lương Thế Vinh với 1 cô khoét nhưng mà ông bắt gặp năm trăng tròn tuổi tác bên trên một gánh chèo tổ chức triển khai ở quê ông. Sau Lúc cô tổn thất, "Trạng Lường" vô nằm trong xót thương nên thực hiện bài bác văn điếu, rồi mang lại lập miếu thờ mang lại cô bên trên giáp Nhất của buôn bản Cao Hương, được dân buôn bản gọi là miếu Ả Đào còn thôn đem ngôi miếu thì gọi là Đào thôn hoặc buôn Đầu.^[21] Dường như, ông cũng có thể có một côn trùng tình cụt ngủi với 1 cô nàng thương hiệu Thi Liệu ở phố Hàng Đào, trong những lúc ông lên kinh tham dự cuộc thi.^[22] Ông mang trong mình 1 người đàn ông thương hiệu là Lương Trinh Túc, từng lưu giữ chức Hiến sát sứ ở Thanh Hóa.^[23]

Đón nhận[sửa | sửa mã nguồn]

Đương thời[sửa | sửa mã nguồn]

Học fake đương thời là Lê Quý Đôn biểu dương Lương Thế Vinh là "người tài hoa danh vọng bậc nhất".^[1] Trong bài bác văn điếu Lương Thế Vinh, vua Lê Thánh Tông đang được viết: "Khuất ngón tay than vãn tài loại thế/Lấy ai thực hiện Trạng nước Nam ta".^[24]

Thời hiện tại đại[sửa | sửa mã nguồn]

Trong cuốn Thần đồng xưa của nước ta, người sáng tác Quốc Chấn biểu dương ngợi kỹ năng đo lường và tính toán xuất bọn chúng của Lương Thế Vinh: "Ngày ni, phương pháp tính độ cao của cây nhưng mà Lương Thế Vinh vận dụng cứng cáp học viên ko lấy gì thực hiện kỳ lạ. Nhưng từ thời điểm cách đây ngay sát 5 thế kỷ thì việc Lương Thế Vinh tính được tỷ trọng độ cao của cây và cái côn vày tỷ trọng bóng của bọn chúng bên trên mặt mũi khu đất là một trong phát minh, thể hiện tại việt nam ở thế kỷ 15 đang được đem ngôi nhà toán học tập đẫy tài năng".^[25][26] Trong cuốn Những người thầy vô sử Việt, người sáng tác Nguyễn Huy Thắng ví Lương Thế Vinh là "người thầy không giống từng thầy", nhận định rằng ý kiến dạy dỗ của ông rất khác những người dân các bạn đồng tráng lứa. Ông công ty trương nhằm học tập trò học hành thường xuyên tâm, tuy nhiên cũng khuyến nghị kết phù hợp với vui chơi tự do thoải mái, thân thiết với những người dân, hòa tâm hồn với vạn vật thiên nhiên và cần mò mẫm từng cơ hội áp dụng kỹ năng và kiến thức đang được học tập vô cuộc sống thường ngày.^[26] Trong cuốn sách thiếu thốn nhi Trạng vẹn toàn nước ta - đạo học tập của những người xưa, group người sáng tác Ban Mai nhận định rằng Lương Thế Vinh, Mạc Đĩnh Chi và Mạc Hiển Tích là những người dân đặt điều hệ thống móng mang lại nền toán học tập Đại Việt: "Qua những quy tắc tính với số 0, Trạng vẹn toàn Lương Thế Vinh xác minh trần gian đem những vật toàn mãn thực sự... đa phần Trạng vẹn toàn đang được cách tân và phát triển và bổ sung cập nhật những tư tưởng toán học tập này tạo ra một phe cánh toán học tập Đại Việt."^[27]

Năm 2011, ngôi nhà sử học tập Dương Trung Quốc xác minh bên trên Hội thảo khoa học tập "Trạng vẹn toàn Lương Thế Vinh – Thân thế và sự nghiệp": hình hình ảnh trạng vẹn toàn Lương Thế Vinh còn sinh sống mãi vô tiềm thức người xem vày truyền thuyết và giai thoại về cuộc sống, sự nghiệp, tài đức và lòng yêu thương nước, yêu thương dân của ông.^[28] Trong cuốn Danh nhân Hà Nội (2004), người sáng tác kiêm ngôi nhà sử học tập Vũ Khiêu đã nhận được toan văn thơ của Lương Thế Vinh "nhìn cộng đồng thể hiện tại thâm thúy tư tưởng yêu thương nước, thương dân, đáng ghét bọn quan lại lại tham lam nhũng, quí cuộc sống thường ngày cao quý, thân thiết với dân quê".^[12] Trong Việt Nam Phật giáo sử lược, học tập fake và ngôi nhà nghiên cứu và phân tích Phật học tập Nguyễn Lang ghi nhận Lương Thế Vinh là người sáng tác Phật giáo độc nhất ở thế kỷ 15,^[29] và ca tụng ông là "nhà trí thức cao sang nhất của thời đại Lê Thánh Tông".^[30]

Biệt danh "Trạng Lường"[sửa | sửa mã nguồn]

Nhờ xuất sắc giám sát và đo lường và tính toán, Lương Thế Vinh đang được ca ngợi là Trạng Lường.^[26][31] Tiến sĩ Nguyễn Hữu Tâm, vẹn toàn giám đốc Thư viện Viện sử học tập nước ta từng giải thích về biệt danh "Trạng Lường" của ông: "Người tớ gọi Lương Thế Vinh là 'Trạng Lường' vì thế loại nhất, ông xuất sắc đo lường và tính toán và giám sát, thế cho nên chữ 'Lường' tức thị giám sát. Mặt không giống, chữ "Lường" Có nghĩa là chúng ta Lương, thế nên lúc nói đến 'Trạng Lường', ai ai cũng nghĩ về cho tới Lương Thế Vinh, trạng vẹn toàn của thời Lê Thánh Tông".^[32]

Di sản và hình ảnh hưởng[sửa | sửa mã nguồn]

Ngày ni, nhiều trên phố và ngôi trường học tập từng nước ta được đặt điều bám theo thương hiệu Lương Thế Vinh.^[24] Qua nhiều triều đại phong loài kiến, thông thường thờ Lương Thế Vinh bên trên Vụ Bản, Tỉnh Nam Định (quê mùi hương ông) được rất nhiều ngôi nhà khoa giáp cho tới viếng thăm, đề thơ ca tụng, thực hiện câu đối cúng, như Đỗ Quang Dần, Phạm Đạo Phú, Phạm Văn Nghị, Nguyễn Khuyến; người dân Tỉnh Nam Định gọi điểm đấy là thông thường "cụ Trạng".^[24] Năm 1990, thông thường thờ được thừa nhận là di tích lịch sử văn hóa truyền thống lịch sử dân tộc cấp cho vương quốc.^[26][33]

Nhân kỷ niệm 570 năm ngày sinh Lương Thế Vinh, ngày 28 mon 8 năm 2011, Hội Khoa học tập Lịch sử nước ta và Ban liên hệ chúng ta Lương nước ta đang được kết hợp tổ chức triển khai Hội thảo khoa học tập "Trạng vẹn toàn Lương Thế Vinh – Thân thế và sự nghiệp" bên trên Văn Miếu – Văn Miếu Quốc Tử Giám, Hà Nội Thủ Đô với việc nhập cuộc của phần đông member chúng ta Lương và giới sử học tập bên trên từng nước ta.^[28][34][35] Cuốn Đại trở thành Toán pháp bởi ông biên soạn là cuốn sách giáo khoa toán thứ nhất ở nước ta,^[9] được dùng thực hiện sách dạy dỗ toán cho những người Việt đến tới tận thế kỷ 19.^[36][37] Dường như ông còn là một người chế rời khỏi cái bàn tính thứ nhất của nước ta.^[24][34][37] Cuốn Lịch sử Việt Nam, luyện 1 (1971) đang được ghi nhận Hý phường phả lục của Lương Thế Vinh xuất phiên bản năm 1501 "có thể xem là kiệt tác lý luận thứ nhất về thẩm mỹ kịch hát truyền thống. Tác fake đang được tổng kết kinh nghiệm tay nghề và nêu lên những qui định đem đặc điểm lý luận về thẩm mỹ màn trình diễn, biểu diễn viên, múa hát và tấn công trống trải."^[9]

Xem thêm: sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình của ai

Tác phẩm[sửa | sửa mã nguồn]

Toán học

• Đại trở thành Toán pháp
• Khải minh Toán học

Lịch sử hát chèo

• Hý phường phả lục

Phật học

• Thập giới Cô hồn Quốc Ngữ văn (hay Phật kinh Thập giới)
• Thiền môn Khoa giáo

Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Tài liệu trích dẫn[sửa | sửa mã nguồn]

• Vũ Khiêu (2004). Danh nhân Hà Nội. 1. Hà Nội: Nhà xuất phiên bản Hà Nội Thủ Đô.
• Phan Huy Chú (1992). Lịch triều hiến chương loại chí. 3. Hà Nội Thủ Đô, Việt Nam: Nhà xuất phiên bản Khoa học tập xã hội.
• Hoàng Chương Dương; Phương Thủy; Trần vịn Giao (2000). Danh nhân văn hóa truyền thống Nam Định. Sở văn hóa truyền thống vấn đề Tỉnh Nam Định.
• Quốc Chấn (2006). Thần đồng xưa của nước ta. Thanh Hóa: Nhà xuất phiên bản Thanh Hóa.
• Nguyễn Lang (2000). Việt Nam Phật giáo sử luận (PDF). 1+2. Hà Nội Thủ Đô, Việt Nam: Nhà xuất phiên bản Văn học tập.
• Trần Văn Giáp (1964). Vài chủ kiến về Thương Nam Dư Hạ Tập: Một cuốn sách điền lệ triều Lê (PDF). Hà Nội: Nhà xuất phiên bản Đại học tập vương quốc Hà Nội Thủ Đô.

Đọc thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Volkov, Alexei (2002), “On the Origins of the Toan phap mềm thanh”, vô Samplonius, Yvonne Dold; Dauben, Josephn W. (biên tập), From Trung Quốc đồ sộ Paris: 2000 Years Transmission of Mathematical Ideas, Franz Steiner Verlag, tr. 369–410, ISBN 978-3-515-08223-5
• Volkov, Alexei (2009), “Mathematics and Mathematics Education in Traditional Vietnam”, vô Robson, Eleanor; Stedall, Jacqueline (biên tập), The Oxford Handbook of the History of Mathematics, Oxford: Oxford University Press, tr. 153–76, ISBN 978-0-19-921312-2
• Volkov, Alexei (2016), “Mathematics in Vietnam”, vô Selin, Helaine (biên tập), Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures (ấn phiên bản 3), Berlin: Springer-Verlag, tr. 2818–2833, ISBN 978-94-007-7748-4

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

• “Toán học tập nước ta thời kỳ Trung đại”. Tia Sáng. 27 tháng tư năm 2020. Bản gốc tàng trữ ngày 27 mon 5 năm 2021. Truy cập ngày 4 mon 8 năm 2023. (bản dịch Mathematics in Vietnam của A. Volkov vô Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures (Helaine Selin Editor), Third Edition, Springer, năm nhâm thìn, pp. 2818-2833)
• “Sách toán nước ta hiện tại tồn”. Tia Sáng. 11 mon 5 năm 2020. Bản gốc tàng trữ ngày 13 mon 5 năm 2020. Truy cập ngày 4 mon 8 năm 2023. (phần tiếp theo sau phiên bản dịch Mathematics in Vietnam của A. Volkov vô Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures (Helaine Selin Editor), Third Edition, Springer, năm nhâm thìn, pp. 2818-2833).
• Lương Thế Vinh bên trên Từ điển bách khoa Việt Nam
• “Tài tía Trạng Lường”. Nhân Dân. 14 mon 7 năm 2005. Bản gốc tàng trữ 26 mon 12 năm 2005. Truy cập ngày 4 mon 8 năm 2023..