nữ hoàng đế đầu tiên của việt nam là ai

Lý Chiêu Hoàng (chữ Hán: 李昭皇; 1218 - 1278), Chiêu Hoàng Đế (昭皇帝) hoặc Chiêu Thánh Hoàng Hậu (昭聖皇后) là Nữ Hoàng của đế quốc Đại Việt, cũng chính là Hoàng Đế ở đầu cuối của triều đại căn nhà Lý, trị vì như thế từ thời điểm năm 1224 cho tới năm 1225. Bà là Nữ Hoàng có một không hai vô lịch sử dân tộc nước Việt Nam, tuy nhiên ko nên là vị vua phái đẹp trước tiên, vị nữ giới quân công ty trước tiên là Nữ Vương Trưng Trắc.^{[1][chú quí 1]} Bà được chủ yếu vua phụ vương Lý Huệ Tông đi ra chỉ truyền ngôi, cho dù phía bên trong đem tài năng vì thế sự sắp xếp của Điện Tiền Chỉ Huy Sứ -Trần Thủ Độ, người đang được tóm quyền lực tối cao vô triều, bên cạnh đó cũng chính là cậu của bà.

Năm 1225, Chiêu Hoàng được Trần Thủ Độ bố trí nhường nhịn ngôi mang lại Trần Cảnh (Trần Thái Tông), triều đại căn nhà Lý thống trị Đại Việt rộng lớn 200 năm đang được đầu tiên kết giục. Sau Lúc nhượng vị, Chiêu Hoàng trở nên nương nương của Thái Tông cho tới Lúc bị truất phế truất vô năm 1237 vì như thế ko sinh được con cái nối dõi. Thuận Thiên Công Chúa, người kế tiếp vị ngôi nương nương tiếp sau đó, đó là chị ruột của bà. Sau năm 1258, ở tuổi tác 40, bà tái mét giá bán lấy Lê Phụ Trần, một viên tướng tá đem công tương hỗ Trần Thái Tông không bị truy kích vô lượt quân Nguyên vô cướp. Hai người sinh sống cùng nhau rộng lớn hai mươi năm và sinh được một trai là Thượng Vị Hầu-Lê Tông và 1 gái là Ứng Thụy Công Chúa-Lê Ngọc Khuê. Bà tắt hơi ngay lập tức sau Thái Tông khoảng chừng một năm.

Cuộc đời của bà giàn giụa phức tạp và thảm kịch, Lúc trở nên một anh hùng mấu chốt vô cuộc lay động triều đại giàn giụa kịch tính thân mật căn nhà Trần và căn nhà Lý. Vốn dĩ là công chúa, sau trở nên nữ giới nhà vua, rồi lại trở nên nương nương và bị giáng làm thuê chúa, cuộc sống của Lý Chiêu Hoàng khiến cho hậu thế review là một trong những quy trình giàn giụa phức tạp, cũng trở nên mối cung cấp hứng thú của thật nhiều kiệt tác đua, ca, nhạc, họa và năng lượng điện hình họa.

Thân thế[sửa | sửa mã nguồn]

Lý Chiêu Hoàng thuở đầu mang tên là Lý Phật Kim (李佛金), sau thay đổi theo đòi thương hiệu húy là Lý Thiên Hinh (李天馨), là phụ nữ loại nhì của Lý Huệ Tông-Lý Hạo Sảm - vị vua loại 8 của triều đại căn nhà Lý. Mẹ của bà là Linh Từ Quốc Mẫu-Trần Thị, thông thường bị dã sử và người văn minh gọi là "Trần Thị Dung", phụ nữ của Trần Lý, sau trở nên nương nương của Huệ Tông. Không rõ rệt Lý Thiên Hinh sinh ngày từng nào, chỉ biết bà được sinh vào tầm khoảng mon 9 (ÂL), năm Mậu Dần (1218), tức năm loại 8 niên hiệu Kiến Gia, điểm bà được sinh đi ra có lẽ rằng là bên trên kinh kì Thăng Long. Tước hiệu thuở đầu là Chiêu Thánh Công Chúa (昭聖公主).

Trên bà mang 1 chị gái là Thuận Thiên Công Chúa, sau được gả mang lại Khâm Minh Đại Vương-Trần Liễu - nam nhi trưởng của Trần Thừa và là anh trưởng của Trần Thái Tông-Trần Cảnh. Vào thời khắc bà được sinh đi ra, Lý Huệ Tông đang được sớm vạc căn bệnh điên, triều đình trọn vẹn rớt vào tay bọn họ Trần nhưng mà đại biểu là Trần Tự Khánh - lúc ấy đang được lưu giữ công tác Thái Úy, quyền phụ chủ yếu. Trần Tự Khánh là anh loại của Trần Thị Dung, tức là bác bỏ ruột của Chiêu Thánh^[2]. Một người bác bỏ không giống của Chiêu Thánh là Trần Thừa, lưu giữ chức "Nội Thị Phán Thủ" (内侍判首) - thống trị những quan liêu nội thị đáp ứng ngay gần mang lại Lý Huệ Tông^{[3][chú quí 2]}.

Năm Nhâm Ngọ, tức năm Kiến Gia loại 12 (1222), Huệ Tông lấy những lộ nội địa đều phân chia mang lại nhì nàng công chúa phụ nữ của tôi (triều Lý đem tổng 24 lộ), lấy những hoành nô nằm trong lệ và quân nhân bạn dạng lộ, phân chia nhau thực hiện giáp^[4]. Sau Lúc Trần Tự Khánh tắt hơi, Trần Thừa được sử dụng tiếp thực hiện Thái Úy Phụ Chính, vô triều ko xưng thương hiệu, một người cậu không giống của Chiêu Thánh là Trần Thủ Độ lại được Huệ Tông kí thác mang lại sở hữu chức Điện Tiền Chỉ Huy Sứ (殿前指揮使), quản lý và vận hành những cơ cấu tổ chức quân sự chiến lược mấu chốt của hoàng cung.

Hoàng đế cuối cùng[sửa | sửa mã nguồn]

Được nhường nhịn ngôi[sửa | sửa mã nguồn]

Năm Giáp Thân, Kiến Gia năm loại 14 (1224), mon 10, Lý Huệ Tông đi ra chỉ lập Chiêu Thánh thực hiện Hoàng Thái Tử (皇太子) rồi truyền ngôi^{[chú quí 3]}, thay đổi niên hiệu là Thiên Chương Hữu Đạo (天彰有道), tôn hiệu là Chiêu Hoàng (昭皇). Lý Huệ Tông xuống tóc ở miếu Chân Giáo vô đại nội^{[5][chú quí 4]}.

Năm Ất Dậu, Thiên Chương Hữu Đạo năm thứ hai (1225), bọn họ Trần vì thế tóm quyền bính, theo thứ tự được ban chức tước đoạt cần thiết mang lại con em của mình vô bọn họ, đáng chú ý nhất là thật nhiều con cái con cháu bọn họ Trần được tuyển chọn vô cung nhằm sung vô những công tác hầu vô đại nội, thân thiết với Chiêu Hoàng, gồm những: "Lục Hỏa Thị Cung Ngoại" (六火侍宫外), "Chi Hầu" (祗侯) và "Nội Nhân Thị Nội" (内人侍内), thông thường thay cho nhau trực chầu hầu^{[6][chú quí 5]}. Lúc này, công tác của Trần Thủ Độ đang được khái quát cho tới nỗi "coi lưu giữ từng việc quân sự chiến lược vô ngoài trở nên thị", trong số con em của mình vô cung hầu Chiêu Hoàng thì đem Trần Bất Cập là con cháu gọi Trần Thủ Độ vì thế chú - được phong "Cận Thị Thự Lục Cục Chi hậu" (近侍署六局祗候), ngoại giả còn tồn tại Trần Thiêm thực hiện "Chi Ứng Cục" (祗應局) và Trần Cảnh thực hiện "Chánh Thủ" (政首)^{[chú quí 6]}. Chánh Thủ-Trần Cảnh, là nam nhi thứ hai của quan liêu Thái Úy-Trần Thừa, mới nhất 8 tuổi tác được đi vào hầu ngay gần Chiêu Hoàng, thuở đầu đơn thuần ở phía bên ngoài năng lượng điện, tiếp sau đó phụ trách cứ đem nước tắm mang lại Chiêu Hoàng nên vô hầu phía bên trong. Trần Cảnh nằm trong ngay gần tuổi tác với Chiêu Hoàng, được Chiêu Hoàng thân thiết, yêu thương mến, hoặc trêu đùa. Trần Thủ Độ lấy thời gian cơ hình thành cuộc hôn nhân gia đình thân mật Chiêu Hoàng và Trần Cảnh rồi gửi kí thác triều chánh bằng phương pháp nhằm Chiêu Hoàng nhường nhịn ngôi mang lại ck. Từ cơ, căn nhà Trần được xây dựng.

Năm Ất Dậu (1225), ngày 21 mon 10 (tức ngày 22 mon 11 dương lịch), Chiêu Hoàng xuống chiếu nhường nhịn ngôi mang lại Trần Cảnh. Ngày 11 mon 12 năm ấy (tức ngày 10 mon một năm 1226), Chiêu Hoàng quăng quật hoàng bào chào Trần Cảnh đăng vương vua ở năng lượng điện Thiên An, dựng lên căn nhà Trần, sử gọi là Trần Thái Tông^[8]. Chiêu Hoàng được Thái Tông lập thực hiện nương nương, thay đổi gọi là Chiêu Thánh. Từ phía trên căn nhà Lý trọn vẹn hoàn thành sau 216 năm thống trị.

Quá trình truyền ngôi[sửa | sửa mã nguồn]

Cuốn sách sẽ là cỗ biên niên sử nhanh nhất có thể của nước Việt Nam - Đại Việt Sử Lược^{[chú quí 7]} - đang được chép lại quy trình truyền ngôi mang lại dòng tộc căn nhà Trần vô cùng phức tạp. Theo như sách này ghi lại, Huệ Tông truyền ngôi xong xuôi vẫn lưu giữ tầm quan trọng chủ yếu trị cần thiết, và ông đang được công ty trương dàn xếp nhường nhịn ngôi, bên dưới sự góp thêm phần rất to lớn của Thái Úy-Trần Thừa nằm trong Trần Thủ Độ (sách này chép Thủ Độ đang được lưu giữ tước đoạt "Thượng Phẩm Phụng Ngự" 上品奉御), sau thời điểm truyền ngôi mang lại bọn họ Trần thì Huệ Tông mới nhất xuống tóc.

Quá trình nhưng mà Lý Chiêu Hoàng truyền ngôi mang lại bọn họ Trần, vấn đề kể từ sách Đại Việt sử ký toàn thư chép đem ý xác định là vì Trần Thủ Độ đứng sau và thao túng, tầm quan trọng của Trần Thừa và Lý Huệ Tông trọn vẹn bị lược quăng quật đi:

Theo cơ, Lý Chiêu Hoàng đăng vương vô mon 6 năm Ất Dậu (năm 1225) và nhường nhịn ngôi vô mon 11, chỉ vỏn vẹn ngay gần nửa năm bên trên ngai vàng vàng.

Sự việc Phùng Tá Chu khuyên nhủ can ko được ghi cụ thể ở Toàn thư nhưng mà chỉ ghi ở Sử lược, tuy vậy Lúc biên chép về việc việc nhường nhịn ngôi thì Ngô Sĩ Liên đang được con gián tiếp xác thực mẩu truyện Phùng Tá Chu khuyên nhủ Huệ Tông nhường nhịn ngôi bọn họ Trần: "Các quan liêu bấy giờ không một ai nghĩ về gì cho tới xã tắc, khiến cho Phùng Tá Chu viện dẫn việc Lữ hậu và Võ hậu thực hiện cớ nhưng mà trở nên đi ra việc Chiêu Hoàng nhường nhịn ngôi mang lại bọn họ Trần, ấy là người dân có tội với bọn họ Lý". Như vậy minh chứng vấn đề Phùng Tá Chu tác động chuyện Huệ Tông đưa ra quyết định lựa chọn Trần Cảnh thực hiện rể kể từ Sử lược là đúng đắn. Sách Khâm toan Việt sử thông giám cương mục đem câu nói. đánh giá và nhận định rằng:

Nửa đời sau[sửa | sửa mã nguồn]

Sau Lúc nhường nhịn ngôi, Lý Chiêu Hoàng được lập thực hiện nương nương, trở nên vị nương nương trẻ em tuổi tác nhất vô lịch sử dân tộc, vì như thế Lúc cơ bà mới nhất 8 tuổi tác. Bà công cộng sinh sống với Trần Thái Tông rộng lớn 10 năm, không tồn tại biên chép gì rõ ràng về bà vô xuyên suốt thời hạn này.

Năm Đinh Dậu, Thiên Ứng Chính Bình loại 6 (1237), rộng lớn 10 năm nhưng mà Thái Tông nằm trong Chiêu Thánh không tồn tại con cái, Thái Sư-Trần Thủ Độ nằm trong Thiên Cực công chúa lo sợ e huyết tộc hoàng phái bị đứt đoạn, nên nghiền Thái Tông nên quăng quật Chiêu Thánh nhằm lấy chị dâu là Thuận Thiên Công Chúa đang sẵn có bầu 3 mon. Trần Thái Tông cảm nhận thấy chuyện này hổ thẹn thò, đang được tối trốn ngoài kinh trở nên nhằm lên bắt gặp sư Phù Vân ở Yên Tử nương nhờ. Trần Thủ Độ một vừa hai phải gạ một vừa hai phải tạo ra mức độ nghiền, ở đầu cuối Thái Tông cũng nên Chịu đựng nghe theo đòi. Thuận Thiên Công Chúa được lập thực hiện nương nương thay cho thế, Chiêu Thánh bị giáng thực hiện "công chúa" - tức mặt hàng nước ngoài mệnh phụ^[9]. Vì chuyện này, Hoài Vương-Trần Liễu nổi loàn ở sông Cái, nhiều năm nhiều mon không ngừng nghỉ. Cuối nằm trong, Trần Liễu cho tới van nài Thái Tông buông tha tội, nhì bạn bè ôm nhau khóc thảm thiết. Sau cơ, Liễu được thay đổi phong hiệu thực hiện "An Sinh Vương" (安生王), được ban những vùng An Sinh, An Phụ, An Dưỡng, An Hưng, An Bang thực hiện ấp thang mộc (nay nằm trong nhì thị trấn Đông Triều và Yên Hưng, tỉnh Quảng Ninh). Những tướng tá sĩ và lính tráng theo đòi Trần Liễu làm mưa làm gió đều bị xử tử^[10].

Từ ấy cho tới rộng lớn trăng tròn năm tiếp theo, chủ yếu sử ko hề kể hành trạng của bà. Sách "Lý Chiêu Hoàng - Một đời sóng gió" của Lê Thái Dũng đem kể về một truyền thuyết rằng Chiêu Thánh sau thời điểm bị giáng đang được xuống tóc bên trên miếu Linh Tiên của thôn Giao Tự (nay nằm trong xã Kim Sơn, thị trấn Gia Lâm, Hà Nội), mặc dù vậy văn bạn dạng minh chứng vô cùng mơ hồ^[11]. Năm Mậu Ngọ, Nguyên Phong năm loại 8 (1258), sau trận chiến với quân team Mông Cổ trong đợt người Nguyên vô cướp, Trần Thái Tông gả Chiêu Thánh mang lại quan liêu Ngự Sử Trung Tướng- Lê Phụ Trần, vốn liếng thương hiệu Lê Tần (黎秦), người Ái Châu^{[chú quí 11]}, vì như thế đem công phò canh ty căn nhà Vua nên được Thái Tông ban thương hiệu "Phụ Trần" (có nghĩa canh ty bọn họ Trần) và ban mang lại chức Ngự Sử Đại Phu, sách An Nam Chí Lược ghi Lê Phụ Trần được phong "Nhập Nội Phán Thủ" (入內判首) và còn được ban tước đoạt "Bảo Văn Hầu" (保文侯)^[12]. Khi đưa ra quyết định ban thơm, Thái Tông còn nói: "Trẫm không tồn tại khanh, thì đâu đem thời buổi này. Khanh hãy nỗ lực nhằm nằm trong được đầy đủ vẹn về sau"^[13].

Đầu năm Mậu Dần, niên hiệu chỉ Phù loại 6 (1278), mon 3, Chiêu Thánh Công Chúa- Lý thị tắt hơi, lâu 61 tuổi tác. Bà tắt hơi sau ngay gần một năm tròn trĩnh đối với Trần Thái Tông (qua đời năm 1277). Khi bà Chiêu Thánh được gả mang lại Lê Phụ Trần thì bà đang được ở vào tầm khoảng năm 40 tuổi tác, nhì người sinh sống cùng nhau hai mươi năm, sinh đi ra nam nhi là Thượng Vị Hầu Lê Tông, phụ nữ là Ứng Thụy Công Chúa thương hiệu là Khuê. Chính sử ko chép điểm táng và nghi lễ của bà Chiêu Thánh, và cho dù Lúc tắt hơi bà vẫn đơn thuần "Chiêu Thánh Công chúa", tuy nhiên hậu thế vẫn thông thường gọi bà theo đòi tôn hiệu "Lý Chiêu Hoàng".

Nhìn nhận[sửa | sửa mã nguồn]

Cuộc đời của Lý Chiêu Hoàng thông thường được nom nhận là thảm kịch Lúc trở nên con cái rối chủ yếu trị khi còn vượt lên trên nhỏ. Có một số trong những chủ kiến việc thông thường Lý Bát Đế (tức Đền Đô) chỉ thờ 8 vị vua căn nhà Lý là vì như thế sụp đổ tội Lý Chiêu Hoàng làm mất đi căn nhà Lý, bên cạnh đó còn nhận định rằng người đương thời lên án và coi trách cứ nhiệm trọn vẹn vì thế Lý Chiêu Hoàng. Trước đôi mắt, địa thế căn cứ vô cuốn sách chủ yếu sử số 1 của nước Việt Nam là Đại Việt sử ký toàn thư được biên soạn vô thời Lê sơ, nhân gian Lê đánh giá việc triều Lý tổn thất trọn vẹn vì thế số trời nhưng mà ko nên là lỗi một cá thể kể từ Lý Chiêu Hoàng. Sử gia Ngô Sĩ Liên Lúc bàn về sự này còn có nói:

Bên cạnh cơ, về sự tái mét thơm của Chiêu Hoàng nhưng mà người sáng tác là Trần Thái Tông, sách Toàn Thư chê trách cứ nặng trĩu câu nói. việc căn nhà Vua đem bà là phu nhân cũ, không chỉ có thế còn là một Cựu Hoàng Đế, gả mang lại Lê Phụ Trần là đàn tôi. Ngô Sĩ Liên viết lách gay gắt: "Vua tôi căn nhà Trần khinh thường đạo phu nhân ck lại thấy ở phía trên lượt nữa".

Sự việc sau tử vong của Lý Chiêu Hoàng kế tiếp được bốt thổi với thật nhiều truyền thuyết. Sách Việt Sử Tiêu Án, một cuốn sử đời Lê Trung Hưng vì thế Ngô Thì Sĩ biên soạn đang được đem chép lại thuyết dân gian giảo rằng bà đang được nhảy hồ nước tự động sát. Nguyên văn: "Bà Chiêu Thánh tổn thất. Bà đã biết thành giáng là Công Chúa, rồi gả mang lại Phụ Trần, lúc ấy tổn thất đang được 61 tuổi tác. Hiện ni ở tỉnh Bắc Giang, đem váy Minh Châu, thân của váy đem phiến đá to tướng, người tao giữ lại rằng bà Chiêu Thánh cắp hòn đá nhảy xuống váy nhưng mà bị tiêu diệt, bên trên bờ váy đem miếu Chiêu Hoàng. Đó là thổ dân điểm cơ bênh vực hồi mộ mang lại bà Chiêu Hoàng nhưng mà đưa ra thuyết ấy! Bà Chiêu Hoàng nhất sinh đi ra là kẻ dâm cuồng, lấy ck ko một vừa hai phải lứa song, đâu còn tiết trinh như câu nói. người tao truyền lại". Do thời đại đang được trôi qua quýt, thời kỳ Lê trung hưng đang được đem ánh nhìn nghiêm ngặt rộng lớn với chuyện về Lý Chiêu Hoàng, kề bên chê bai bọn họ Trần như cũ thì cuốn sách này cũng phê phán Lý Chiêu Hoàng rất rộng trong những việc tái mét giá bán này. Ngoài đánh giá và nhận định Chiêu Hoàng "nhất sinh là kẻ dâm cuồng" như bên trên, thì còn tồn tại đánh giá khác:

Học fake Lê Thái Dũng vô cuốn "Lý Chiêu Hoàng - Một đời sóng gió" đem ghi lại một tương truyền rằng trước lúc tắt hơi, bà Lý Chiêu Hoàng đang được về thăm hỏi quê Cổ Pháp (Bắc Ninh) và tắt hơi bên trên cơ. Khi tổn thất, tóc bà vẫn đen ngòm nhánh, môi vẫn đỏ chót như son, má vẫn tươi tắn như hoa đào^[14], cũng vì như thế những vấn đề này nhưng mà vô sách còn kể một fake thiết rằng Lý Chiêu Hoàng được gả mang lại Lê Phụ Trần là một trong những "thế thân", nhưng mà Lý Chiêu Hoàng thực tiễn vẫn còn đấy ở vô cung, hoặc đang được tắt hơi, hoặc đang được xuống tóc, tuy vậy những điều bên trên nhưng mà Lê Thái Dũng biên chép đều chỉ mang ý nghĩa truyền mồm của dân gian giảo, trọn vẹn ko sẽ là triệu chứng cứ. Sau Lúc tổn thất, chủ yếu sử ko chép về điểm Lý Chiêu Hoàng được táng, tuy vậy ko biết kể từ lúc nào nhưng mà đem vấn đề rằng Lý Chiêu Hoàng được táng ở bìa rừng Báng, phía tây Thọ Lăng Thiên Đức (nơi táng của những vị Vua căn nhà Lý), vì vậy nhân gian sau lập thông thường thờ gọi là Long Miếu (đền Rồng) - lúc bấy giờ bên trên Đình Bảng, thị xã Từ Sơn, (tỉnh Bắc Ninh)^[15]. Cũng theo đòi Lê Thái Dũng, sở dĩ Lý Chiêu Hoàng ko được thờ công cộng bên trên thông thường Đô nhưng mà nên thờ riêng biệt vì như thế bà là kẻ bị coi là đem tội với dòng tộc Lý Lúc nhằm tổn thất căn nhà Lý^[14].

Nhà thơ Tản Đà đem bài bác thơ Vịnh Lý Chiêu Hoàng như sau:

Quả núi Tiên Sơn đem ghi nhớ công

Mà em lấy nước nhằm theo đòi chồng

Ấy ai tinh khôn tài dan díu

Những chuyện hoa tình đem biết không?

Một gốc mận già^{[chú quí 12]} thôi cũng phải

Hai trăm năm lẻ thế là xong

Hỏi thăm hỏi sư cụ miếu Chân Giáo

Khách khứa căn nhà ai áo nón đông đúc.

Ở Từ Sơn (Bắc Ninh) vẫn còn đấy câu ca dao thác câu nói. Chiêu Hoàng trách cứ Trần Cảnh về sự này:

Trách người quân tử bạc tình

Chơi hoa rồi lại bẻ cành chào bán rao!^[16]

Hậu duệ[sửa | sửa mã nguồn]

• Với Trần Thái Tông Trần Cảnh (có nghi ngờ vấn):

1. Hoàng hoàng thái tử Trần Trịnh (陳鄭), ko ghi rõ rệt là Chiêu Hoàng sinh đi ra ở ngẫu nhiên sách sử này. Trong sách Toàn thư, Thái tử Trịnh ko được ghi năm sinh nhưng mà chỉ ghi hôm ấy tổn thất, Ngô Sĩ Liên bèn cho rằng "vừa sinh đi ra đang được mất", chứ trọn vẹn ko chắc hẳn rằng Thái tử là một vừa hai phải sinh đang được tổn thất, càng ko nói đến việc Thái tử vì thế Chiêu Hoàng sinh ra^[17].

• Với chỉ Văn Hầu-Thiếu Sư-Lê Phụ Trần:

1. Lê Tông (黎琮)^[18], nam nhi có một không hai, được ban tước đoạt Thượng Vị Hầu. Có suy luận đấy là chỉ Nghĩa Vương-Trần Bình Trọng.
2. Ứng Thụy Công Chúa, thương hiệu Khuê (珪)^[18], phụ nữ có một không hai. Không rõ rệt hành trạng. Tiểu thuyết của Lê Thái Dũng gọi là "Lý Chiêu Hoàng - Một đời sóng gió" đem vấn đề ghi vô "Niên biểu Lý Chiêu Hoàng" rằng công chúa lấy Trạng Nguyên-Trần Cố, quê quán xã Phạm Triền, thị trấn Thanh Miện, phủ Hạ Hồng, lộ Hải Đông (nay là thôn Phạm Lý, xã Ngô Quyền, thị trấn Thanh Miện, Hải Dương), đỗ Kinh trạng nguyên vẹn khoa Bính Dần. Hiện ko rõ rệt Lê Thái Dũng lấy vấn đề này ở đâu.

Quan hệ với Trần Bình Trọng[sửa | sửa mã nguồn]

Không đem bất kì biên chép lịch sử dân tộc này thân mật Lý Chiêu Hoàng với Trần Bình Trọng đem mối liên hệ cật ruột gì hay là không.

Sách Toàn thư chỉ nói: "Vương (tức chỉ Nghĩa Vương Trần Bình Trọng) là loại dõi Lê Đại Hành", và PGS. Tiến sĩ Trần dựa Chí vô cuốn "Bối cảnh toan đô Thăng Long và sự nghiệp của Lê Hoàn" đang được phụ thuộc "Lê triều miêu duệ" và "Cổ Mai bi ký" nhằm giả thiết Trần Bình Trọng là con cái của Lê Phụ Trần, và Trần dựa Chí nhấn mạnh vấn đề "nếu Phụ Trần chỉ lấy 1 mình Chiêu Thánh Công chúa" thì Trần Bình Trọng rất có thể là con cái của Lê Phụ Trần với Lý Chiêu Hoàng^[19]. Nếu thực sự như thế, thì Lý Chiêu Hoàng là nước ngoài tổ kiểu nhiều đời của Trần Minh Tông-Trần Mạnh - con cháu 4 đời của Trần Thái Tông, vì như thế u của Minh Tông là Chiêu Từ Hoàng Thái Hậu - phụ nữ của Trần Bình Trọng.

Xem thêm: triển chiêu là ai

Trong văn hoá đại chúng[sửa | sửa mã nguồn]

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Nguồn tham ô khảo[sửa | sửa mã nguồn]

• Ngô Sĩ Liên (1697). Đại Việt sử ký toàn thư.
• Khuyết danh (1377). Đại Việt sử lược.
• Lê Tắc. An Nam chí lược.
• Lê Thái Dũng (2008). Giở trang sử Việt. NXB Đại học tập Quốc gia thủ đô.
• Lê Thái Dũng (2011). Lý Chiêu Hoàng - Một đời sóng gió. NXB Văn học tập. Bản gốc tàng trữ ngày 27 tháng bốn năm 2021. Truy cập ngày 27 tháng bốn năm 2021.
• Trần dựa Chi (2005), Bối cảnh toan đô Thăng Long và sự nghiệp của Lê Hoàn, NXB thủ đô.
• Nguyễn Tường Phượng (1996), Tuyển luyện Nguyễn Tường Phượng, NXB Văn học tập.

Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ Lý Chiêu Hoàng là vị "Nữ hoàng" có một không hai tuy nhiên ko nên là "vị vua nữ giới giới" có một không hai, vì thế trước cơ Trưng Trắc đang được lên thực hiện Nữ vương vãi.
   Việc này rất có thể phân tích và lý giải như sau: "Nữ vương" và "Nữ hoàng" đều Tức là vị quân công ty đem nam nữ nữ giới, tuy nhiên vua là tước đoạt hiệu song lập và thông thường sẽ là to hơn tước đoạt Vương. Trưng vương vãi là "Nữ vương", còn Chiêu Hoàng là "Nữ hoàng", cả nhì bà đều là kẻ có một không hai đem tước đoạt hiệu của tôi, tuy nhiên cả nhì bà đều là Nữ quân công ty của lịch sử dân tộc nước Việt Nam.
2. ^ Các quan liêu Nội thị kiểu như Thị vệ của triều Nguyễn, đều ko nên là kẻ bị thiến (hoạn quan). Lúc này chính sách cung đình vẫn ko vượt lên trên nóng bức về tính chất "bất khả xâm phạm" của phái nam đáp ứng vô cung.
3. ^ Có chủ kiến vì như thế Chiêu Thánh là nữ giới nên thời điểm này xứng đáng lẽ nên gọi là "Hoàng thái nữ", tuy nhiên trong sách Toàn thư đúng đắn ghi thương hiệu là "Hoàng thái tử". Nguyên vì thế có lẽ rằng chữ "Tử" (子) vốn liếng dĩ vô thời xưa cũng chỉ cả nam nhi lẫn lộn phụ nữ. Ví dụ ấy đem Công tử Khuynh, rồi vô Luận ngữ đem đoạn: "Khổng Tử dĩ kì huynh chi tử thê chi" (孔子以其兄之子妻之), nghĩa "Khổng Tử lấy con gái của anh ý mình gả mang lại [ông Nam Dung]).
4. ^ Nguyên văn bạn dạng chữ Hán: 冬十月，詔昭聖公主爲皇太子以傳位，帝出家，居大内真教禪寺。昭聖即位，改元天彰有道元年，尊號曰昭皇。
5. ^ Nguyên văn bạn dạng chữ Hán: 冬十月，詔選内外官員子弟充内色役，六火侍宫外，祗侯、内人侍内，日夜番上侍從。
   Chức "Lục hỏa Thị cung ngoại" có lẽ rằng là 6 team (hỏa) trực phía bên ngoài cung, còn "Chỉ hầu" hoặc "Chi hậu", nằm trong "Nội nhân Thị nội", đều là những chức hầu thân thiết Thiên tử, trực thuộc khối hệ thống Nội thị sảnh (内侍廳). Hệ thống này tế bào phỏng theo phong cách Hán-Đường, người sử dụng cả thái giám (người bị thiến) lẫn lộn sĩ nhân thông thường, xuất hiện nay khoảng chừng đầu triều Lý^[7]. Do những chức này đáp ứng đem ca riêng biệt vô tẩm năng lượng điện cá thể ở trong nhà Vua, nhưng mà hậu phi lại ở điểm không giống, nên nên đời xưa ko đề nghị người phụ trách là thái giám.
6. ^ Đều là những chức quan liêu phụ trách việc hầu cận vua, trực nằm trong Nội thị sảnh.
7. ^ Lưu ý cho tất cả những người tra cứu vớt, sách "Đại Việt sử lược" bạn dạng gốc đã biết thành lấy thanh lịch Trung Quốc cùng rất nhiều cỗ sử liệu không giống sau quy trình Minh nằm trong vào thời gian cuối đời Trần. Tư liệu được xem thêm thời điểm hiện tại thực tế khởi đầu từ sách "Việt sử lược" được những học tập fake Trung Quốc thuế luyện lại rồi biên soạn vô pho đại bách khoa Khâm toan tứ khố toàn thư bên dưới triều đại căn nhà Thanh. Vì vậy nhưng mà sách này đang được giáng tước đoạt vị hoàng phái của toàn bộ triều đại nước Việt Nam được biên lại xuống tước đoạt Vương.
8. ^ Cuốn sách Sử lược này được ghi vô đời Trần, vì vậy, ko thể ghi húy của Trần Thái Tông, chỉ rất có thể ghi rời trở nên ["Mỗ"].
9. ^ Bản chữ Hán: 王以女主而幼為憂，召馮佐周謀曰："朕以不德，獲戻於天，絶無繼嗣，傳位於女。以一隂而御羣陽，衆所不與，必致悔亡。以吾觀之，莫若逺法唐堯，近體仁祖，擇其賢者而授之。今所見太尉仲子某，年雖冲幼，相貌非常，必能濟世安民。欲以為子，而主神器。仍以昭王配之。卿等為朕言於太尉。"太祖亦未之信。左輔阮正吏謂太祖曰："阮氏之有國也，賢君六七作，其餘德遺澤，入人也深。一旦遽以異姓為嗣，意其試之以觀我何如耳。茍因而受之，天下必謂太尉實有篡逆之志。"太祖欲從之，上品奉御陳守度曰："左輔之言非也。假如上王有子，反欲遜於二郎，揆之於義，則不可奉詔。今以無嗣，欲擇賢而付之，此乃上王逺法堯舜之真讓，又何疑哉？况天位不可久曠，而上王遜避之意已决，别選他姓為嗣，雖欲不臣事之，其可得乎？且上王以二郎為嗣，乃天意也。天與不取，反受其咎。願太尉熟思之。"冬十二月，命内侍判首馮佐周、内行遣左司郎中陳智宏，將内外文武臣僚，領龍舟，備法駕，赴星罡府，迎我太宗。以是年十二月初一日受禪，即位於天安殿，尊順貞皇后為太后，降昭王為昭聖王后，改元建中。太上王與其母譚太后出居扶列寺，號惠光禪師。以建中二年八月丙戌，薨於善教寺，廟號惠宗，在位十五年有竒。改元者一，曰建嘉，凡十五年。壽三十三，殯於安華府寳光寺。
10. ^ Ý phát biểu Chu Thế Tông Sài Vinh, ông vốn liếng là thế giới anh của Sài thị - phu nhân Chu Thái Tổ đời Ngũ đại Thập quốc. Về sau Sài Vinh được tạo con cái nuôi của Chu Thái Tổ, nối mái nhà Chu.
11. ^ Học fake Trần dựa Chi địa thế căn cứ vô "Cổ Mai bi ký" và "Lê triều miêu duệ" nhận định rằng Lê Tần là con cái của danh tướng tá Lê Khâm - người dân có công canh ty Trần Thái Tổ Trần Thừa tiến công dẹp Hoài Đạo vương vãi Nguyễn Nộn. tin tức này vẫn đơn thuần phụ thuộc bia ký nằm trong phả hệ được biên soạn vô đời sau, trong những lúc những sách đương thời ngoài kể Lê Tần là kẻ Ái Châu đi ra thì cũng ko phát biểu gì tăng.
12. ^ Mận là chữ "Lý" (李), ám chỉ căn nhà Lý đang được suy.

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Nhà Lý
• Nhà Trần
• Trần Thái Tông
• Trần Thủ Độ
• Lý Huệ Tông
• Hoàng hậu Thuận Thiên
• Lê Phụ Trần
• Linh Từ Quốc Mẫu
• Trần Liễu

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

• Vụ đập nhừ nhằm xây mới nhất thông thường thờ Lý Chiêu Hoàng bên trên báo Thanh Niên, đi ra ngày 12 tháng bốn năm 2009.