phật la ai

Bách khoa toàn thư hé Wikipedia

Bạn đang xem: phật la ai

Phật (chữ Hán: 佛), giờ Hindi: बुद्धा (phiên âm: Buddha), hoặc Bụt (Chữ Nôm: 侼) hoặc Bụt Đà (chữ Phạn: Buddhã) nhập Phật giáo tức thị Bậc Giác Ngộ, dùng để làm chỉ cho tới một vị Chánh Đẳng Chánh Giác vẫn đạt tới việc tinh ma khiết và hoàn mỹ nhập đạo đức nghề nghiệp, trí tuệ thông qua nỗ lực của bạn dạng thân thích trong các việc tiến hành những pháp Ba-la-mật ở thật nhiều kiếp sinh sống, tâm trí trọn vẹn không thể vô minh - nền tảng gốc rễ tạo ra tử sinh. Đó là một trong trí tuệ vĩ đại (Nhất thiết trí) nằm trong với việc kể từ bi vô hạn với toàn bộ từng bọn chúng sinh không giống, ko phân biệt đối tượng người dùng. Sự giác ngộ ấy đem đặc thù siêu tự nhiên, theo gót Phật giáo thì nó ko thể biểu đạt vị ngôn từ được nhưng mà chỉ rất có thể hiểu trọn vẹn khi vẫn thưởng thức nó. Những bọn chúng sinh đang được bên trên tuyến đường nhằm trở nên một vị Phật, thường xuyên tâm tiến hành những hạnh Ba-la-mật, trị tâm kể từ bi được gọi là Bồ tát. Khi trở nên Phật, không chỉ có về mặt mũi trí tuệ và tiết hạnh mà còn phải toàn vẹn về mặt mũi hình thể Ba mươi nhị tướng tá chất lượng - Tám mươi vẻ đẹp nhất vô nằm trong thanh tịnh, tuy vậy Phật toàn giác ko toàn năng.

Từ này thông thường nhằm duy nhất vị Phật nhập lịch sử dân tộc thương hiệu là "Thích Ca Mâu Ni", một anh hùng đem thiệt vẫn quảng bá tư tưởng của tớ ở châu lục đè Độ nhập thế kỷ 5 trước công vẹn toàn, và những giáo lý ấy và đã được thực hiện nền tảng nhằm khai sinh đi ra Phật giáo. Nhưng theo gót tiếng giảng của chủ yếu Tất-đạt-đa Cồ-đàm thì Ngài đơn giản vị Phật độc nhất bên trên Trái Đất nhập thời kỳ này, chứ nếu như xét rộng lớn đi ra toàn ngoài trái đất, xét cả vượt lên khứ - sau này thì ngoài Ngài đi ra còn tồn tại vô số vị Phật không giống nữa, chúng ta tồn bên trên ở những trái đất không giống hoặc ở những thời gian khác: nhiều vị vẫn đắc đạo ở vượt lên khứ, nhiều vị đang được sinh sống nhập lúc này (ở những trái đất khác) và nhiều vị tiếp tục đắc đạo ở sau này. Cũng theo gót tiếng Ngài, nhập sau này xa tít về sau, bên trên Trái Đất tiếp tục xuất hiện tại một vị nữa đắc đạo trở nên Phật, này là Bồ Tát Di Lặc trở nên Phật Di Lặc.

Một phần của loại bài xích về
Phật giáo
Lịch sử Niên phát đạt triển Thích-ca Mâu-ni Thập đại đệ tử Phật giáo Nguyên thủy Đại hội kết tập Bộ phái Phật giáo Phật giáo Hy Lạp hóa Phật giáo qua loa Con lối tơ lụa Phật giáo suy vi ở đè Độ Phong trào Phật giáo hiện tại đại
Khái niệm Pháp Pháp luân Trung đạo Tứ diệu đế Bát chủ yếu đạo Ngũ uẩn Vô thường Khổ Vô ngã Duyên khởi Giới Tính Không Nghiệp Tái sinh Luân hồi Vũ trụ học tập Phật giáo
Kinh điển Kinh văn sơ kỳ Kinh văn Đại thừa Tam tạng Kinh điển Pāli Kinh văn Tạng ngữ Kinh văn Hán ngữ
Tam học Tam bảo Quy y Giải thoát Ngũ giới Ba-la-mật-đa Thiền Tư tưởng Pháp cúng Công đức Niệm Chánh niệm Bát-nhã Tứ vô lượng Tam thập thất bồ-đề phần Tu học Cư sĩ Tụng kinh Hành hương Trai thực
Niết-bàn Giác ngộ Tứ thánh quả A-la-hán Duyên giác Bồ tát Phật Như Lai Phật Mẫu
Tông phái Thượng tọa bộ Đại thừa Kim cương thừa Thiền tông Tịnh chừng tông
Ở những nước Ấn Độ Sri Lanka Campuchia Thái Lan Myanmar Lào Trung Quốc Việt Nam Đài Loan Nhật Bản Hàn Quốc Triều Tiên Malaysia Tây Tạng Bhutan Mông Cổ Khác (Trung Á, Châu Âu, Châu Phi, Châu Mỹ, Châu Đại dương, Hoa Kỳ, Nga, Nepal, Tân Cương, Indonesia, Brunei ...)
Cổng vấn đề Phật giáo
x t s

Theo Phật giáo, thời đại xuất hiện tại một vị Phật là hiếm hoi. Vì có rất nhiều thời kỳ, có rất nhiều quy trình tiến độ đặc biệt nhiều năm trong số chu kỳ luân hồi trái đất ko hề xuất hiện tại một vị Phật nào là, nếu như đem thì cũng chỉ mất những vị Phật Độc Giác, những vị này Xu thế không nhiều tuyên thuyết giáo pháp, cho nên vì thế bọn chúng sinh không tồn tại phương tiện đi lại giải bay. Vị Phật thông thường sẽ là thay mặt đại diện cho những vị Phật vượt lên khứ là Nhiên Đăng Cổ Phật. Trong khi vị Phật sau này được cho rằng tiếp tục xuất hiện tại ở Trái Đất này là Di-lặc. Trong Phật giáo Bắc tông thì còn chia nhỏ ra Phật mẫu(phật bà), Phật vương vãi, Phật tổ(Phật chủ), Phật tử. Hình như còn tồn tại những tầng tu hành thấp rộng lớn Phật như: Duyên giác (Phật độc giác), Thanh văn (là những người dân nghe Phật giảng dạy dỗ nhưng mà tu được ngược vị A-la-hán).

Từ nguyên[sửa | sửa mã nguồn]

Từ "Buddha" hoặc thường hay gọi là "Buddhaya" tức là bậc trí fake, người hiểu biết; giờ Việt gọi là "Bụt", "Bụt-đà" hoặc "Bụt-đà-da", còn được gọi là "Phật" nhập giờ Hán. Trong những kiệt tác văn học tập dân gian ngoan "Phật" được dùng thông dụng rộng lớn "Bụt" vì như thế thời Trịnh – Nguyễn phân giành giật, nhị mặt mũi đều phải sở hữu Xu thế chào những cao tăng kể từ Trung Quốc quý phái nhằm hoằng hóa nên kể từ Bụt bị lấn lướt thất lạc và từ từ cút nhập quên lãng.^[1] "Bụt" là kể từ phiên âm giờ Việt bắt mối cung cấp kể từ chữ Phạn Buddhã. Từ Bụt vẫn xuất hiện tại nhập ngôn từ Việt nhanh nhất là nhập thế kỷ thứ hai và muộn nhất là thế kỷ loại 6 và kể từ này là vì những thiền sư đè trước tiên dịch đi ra kể từ chữ Phạn Buddhã, tức là bậc Đại Giác, Đại Trí, bậc Giác Ngộ, Người Đạt Trí Tuệ Tột Cùng.^[1]

Danh kể từ Bụt được phiên âm kể từ chữ Phạn Buddhã, vì như thế và một âm B cùng nhau. Trong giờ Anh và Pháp nằm trong đều sử dụng âm B nhằm dịch như vậy (Pháp: Boudha, Anh: Buddha); ở nhiều nước Phật giáo Nam Tông cũng sử dụng âm B nhằm dịch chữ Buddhã kể từ giờ Phạn, tuy rằng giọng gọi đem không giống nhau đôi khi. Theo trào lưu công cộng thống nhất cơ hội phiên âm thì lúc bấy giờ, Phật giáo Bắc tông nhưng mà Trung quốc là trung tâm, kể từ lâu vẫn dịch Buddhã là Phật-đà (佛 陀) ni một vừa hai phải mới nhất chính thức sử dụng chữ Bột đà (勃 陀) nhằm gọi bậc Giác ngộ. Theo Tự điển Phật Học Hán Việt, Phân viện Nghiên cứu vớt Phật học tập thủ đô hà nội, xuất bạn dạng 1992, nhưng mà sách tìm hiểu thêm là Thực Dụng Phật Học Từ điển của Lô Quán Cao và Hà Tử Bồi xuất bạn dạng ở Thượng Hải, thì: Bột đà 勃 陀 Buddha (Thuật ngữ), thường hay gọi là Bột đà. Cách gọi cũ là Phật đà. Gọi tắt là Phật - dịch là Giác (覺).

Theo Thiền sư Thích Nhất Hạnh, vấn đáp thắc mắc "Tại sao sử dụng chữ đạo Bụt?":

"Sở dĩ Shop chúng tôi sử dụng chữ đạo Bụt nhưng mà ko sử dụng chữ đạo Phật, vì như thế Shop chúng tôi cho là chữ Bụt đem tính dân tộc bản địa rộng lớn chữ Phật. Các nước công cộng xung quanh tất cả chúng ta đều còn gọi Buddha là Bụt. Dân VN cho tới thế kỷ loại XIII - XIV vẫn còn đấy gọi Buddha là Bụt. Chỉ kể từ khi quân Minh quý phái lúc lắc VN, tất cả chúng ta mới nhất chính thức làm theo chúng ta gọi là Phật thôi. Nếu khách hàng đọc Đắc Thú Long Tuyền Thành Đạo Ca của vua Trần Nhân Tông, khách hàng thấy rằng ngài vẫn sử dụng chữ Bụt. Tổ loại phụ vương của phái Trúc Lâm ngài Huyền Quang cũng sử dụng chữ Bụt. Thiền sư Khuy Cơ là môn đồ rộng lớn của Tam Tạng Pháp sư Huyền Trang nói: "Chữ Buddha xứng đáng lý nên dịch là Bụt Đà tuy nhiên người tao vẫn dịch lầm là Phật". Chính những vị cao tăng mặt mũi Trung quốc đời Đường vẫn thấy. Như vậy sự sai lầm đáng tiếc của một nước không tồn tại lý gì một nước không giống cũng nên sai lầm đáng tiếc theo? Chúng tôi vẫn quyết định dùng chữ Bụt và đạo Bụt. Nếu tất cả chúng ta nên dùng danh kể từ Hán Việt thì tất cả chúng ta sử dụng Phật giáo, còn nếu như đạo là đạo Bụt. Ngày Phật đản Hay những ngày đản Bụt, Phật tử Hay những con cái Bụt. Như vậy ngôn từ của tất cả chúng ta được giàu sang thêm thắt lên vì như thế tất cả chúng ta ko quăng quật chữ Phật nhưng mà tất cả chúng ta bình phục được chữ Bụt. Trong tác phẩm Đường Xưa Mây Trắng, chúng tôi dùng chữ Bụt và chữ Bụt dường như ngọt ngào, thân mật rộng lớn chữ Phật nhiều lắm. Chắc khách hàng cũng hiểu rõ là nhập kho báu truyện cổ tích, ca dao của VN, dân bọn chúng vẫn còn đấy giữ lại cơ hội gọi Buddha là Bụt".^[2]

Xem thêm: dane fort là ai

Định nghĩa danh kể từ "Bụt" nhập tự điển Việt Nam:^[3]

1. Việt Nam Từ điển của Hội Khai Trí Tiến Đức, xuất bạn dạng lần thứ nhất bên trên thủ đô hà nội năm 1931. "Bụt": Tiếng gọi Ông Phật. Văn liệu: Lành như Bụt (tục ngữ). Đất Vua, miếu làng mạc, cảnh quan Bụt (thơ cổ).
2. Từ điển VN, Khai Trí TP Sài Gòn, 1971. "Bụt": Ông Phật. Bụt cũng nực cười cợt ông ngất ngưỡng (Nguyên Công Trứ).
3. Từ điển Tiếng Việt, Nhà xuất bạn dạng Khoa Học Xã Hội, thủ đô hà nội, 1988. "Bụt": Phật, Theo phong cách gọi dân gian ngoan. Lành như Bụt, Bụt miếu căn nhà ko linh.
4. Việt Anh Tự Điển, Nguyễn Văn Khôn, TP Sài Gòn, 1972. "Bụt": Buddha.

“Phật” là kể từ gốc Hán, bắt mối cung cấp kể từ cơ hội trị âm nhập giờ Hán ở những thời kỳ không giống nhau của một kể từ được viết lách bằng văn bản Hán là “佛”.^[4] E. G. Pulleyblank phục vẹn toàn cơ hội trị âm nhập giờ Hán trung thế kỉ sơ kỳ của kể từ “佛” là but.^[4] “Phật” bắt mối cung cấp kể từ cơ hội trị âm nhập giờ Hán trung thế kỉ hậu kỳ của kể từ “佛”. Pulleyblank phục vẹn toàn cơ hội trị âm nhập giờ Hán trung thế kỉ hậu kỳ của kể từ “佛” là fɦjyt (do but biến hóa trở nên, về sau fɦjyt biến hóa trở nên fɦut) và fɦut (do fɦjyt biến hóa thành). Theo Pulleyblank kể từ “phật” nhập giờ Việt bắt mối cung cấp kể từ âm fɦjyt của kể từ “佛”.^[4][5]

Trong giờ Hán tên thường gọi của bụt và đã được phiên âm từ rất nhiều ngôn từ không giống nhau trở nên nhiều dạng khác nhau, ví dụ như “佛陀” (âm Hán Việt: phật đà), “浮陀” (phù đà), “浮圖” (phù đồ), “浮頭” (phù đầu), “勃陀” (bột đà), “勃馱” (bột đà), “部多” (bộ đa), “部陀” (bộ đà), “毋陀” (vô đà), “沒馱” (một đà), “佛馱” (phật đà), “步他” (bộ tha), “浮屠” (phù đồ), “復豆” (phục đậu), “毋馱” (vô đà), “佛圖” (phật đồ), “步陀” (bộ đà), “物他” (vật tha), “馞陀” (bột đà), “沒陀” (một đà) vân vân. Tên gọi “phật” 佛 nhập giờ Hán thông thường được cho rằng gọi tắt của “phật đà” 佛陀, phiên âm giờ Hán của tên thường gọi giờ Phạn “buddha”. Quý Tiện Lâm (季羨林) nhận định rằng cơ hội lý giải này là ko đúng mực. Theo ông “phật” 佛 ko nên là gọi tắt của “phật đà” 佛, “phật” 佛 và “phật đà” 佛陀 bắt mối cung cấp kể từ nhị ngôn từ không giống nhau, tên thường gọi “Phật” 佛 xuất hiện tại trước tên thường gọi “phật đà” 佛陀.^[6] Theo Quý Tiện Lâm tên thường gọi “phật” 佛 nhập giờ Hán là phiên âm của tên thường gọi của bụt nhập một ngôn từ cổ nào là tê liệt nằm trong ngữ tộc Iran.^[7]

Kinh Phật ban sơ ko được dịch quý phái giờ Hán kể từ giờ Phạn hoặc giờ Pali nhưng mà là dịch từ rất nhiều ngôn từ cổ ở vùng Trung Á và Tân Cương.^[8] Theo Quý Tiện Lâm trong số ngôn từ cổ nằm trong ngữ tộc Iran tên thường gọi nhị âm tiết “buddha” nhập giờ Phạn vẫn biến hóa trở nên tên thường gọi có duy nhất một âm tiết, ví dụ:^[9]

• Tiếng Ba Tư trung cổ ẩn bên trong tầm cỡ bái hoả giáo: bwt
• Tiếng An Tức (安息) Ma Ni giáo (摩尼教): bwt, but
• Tiếng Túc Đặc (粟特) Ma Ni giáo: bwty, pwtyy
• Tiếng Túc Đặc Phật giáo: pwt
• Tiếng Dari: bot

Các vị Phật[sửa | sửa mã nguồn]

Có nhị nấc của Phật:

• Độc Giác Phật (sa. pratyeka-buddha), là kẻ trọn vẹn giác ngộ. Tương đương về mặt mũi giải bay, về trí tuệ, công đức, trí tuệ vẫn ko trọn vẹn vẹn vị Chánh Đẳng Giác.
• Tam-miệu-tam-phật-đà (sa. samyak-saṃbuddha), dịch ý là Phật Chính Đẳng Chính Giác, hoặc Phật Toàn Giác, không chỉ có giác ngộ mà còn phải rất có thể giáo hóa bọn chúng sinh về những điều bản thân triệu chứng ngộ. Đây là nấc cao hơn nữa đối với Độc Giác Phật.

Kinh văn song khi cũng nói tới Tam thế Phật (chữ Hán: 三世佛), tức thị trần thế đem vô số những vị Phật, chúng ta vẫn, đang được hoặc tiếp tục xuất hiện tại theo lần lượt ở "ba đời" (thời vượt lên khứ, lúc này và tương lai). Khái niệm này chỉ toàn bộ những vị Phật nhập phụ vương đời và mươi phương trái đất (trong tê liệt Phật Nhiên Đăng thay mặt đại diện mang lại chư Phật nhập vượt lên khứ, Phật Thích-ca là vị Phật thời lúc này, và Phật Di-lặc biểu tượng mang lại chư Phật thời vị lai).^[10]

Trong Kinh Phật chủng tính (Phật sử) đem nhắc cho tới 28 vị Phật Toàn giác nhập vượt lên khứ, bao hàm Phật Thích-ca là vị Phật loại 28.

28 vị Phật nhập vượt lên khứ[sửa | sửa mã nguồn]

Xem chi tiết: Danh vị Phật

Phật Thích Ca Mâu Ni[sửa | sửa mã nguồn]

Xem chi tiết: Siddhārtha Gautama

Phật A di đà[sửa | sửa mã nguồn]

Xem chi tiết: Phật A-di-đà

Phật Di lặc[sửa | sửa mã nguồn]

Xem chi tiết: Phật Di Lặc

Phật tính[sửa | sửa mã nguồn]

Xem chi tiết: Phật tính

Phật tính, sẽ là gốc của từng hiện tại tượng; từng hiện tượng kỳ lạ là bộc lộ của Phật tính. Nếu phái Nam tông chỉ thừa nhận từng thời đại có duy nhất một vị Phật, và vị này nên là một trong anh hùng lịch sử dân tộc và là đạo sư giáo hóa, thì Bắc tông nhận định rằng đem vô số vị Phật được bộc lộ không giống nhau. Theo ý kiến Tam thân thích (sa. trikāya) của Bắc tông thì Phật tính bộc lộ qua loa phụ vương dạng chủ yếu và từng dạng Phật bộc lộ một đặc thù của Chân như.

Các dạng siêu việt của Phật tính, Chân như (xem Phật gia) được kể là những vị Phật A-di-đà, Đại Nhật, Báo Sinh, Bất Động, Bất Không Thành Tựu, Kim Cương Tát-đoá. Các vị này là thầy của những vị Bồ Tát và là giáo căn nhà của những Tịnh chừng. Các dạng Phật siêu việt của Chân như đều phải sở hữu đặc thù siêu trần thế, thân thích tâm trọn vẹn thanh tịnh, siêu việt, vô lượng lâu. Theo ý kiến Tam thân thích thì Báo thân thích Phật (sa. saṃbhogakāya) đó là hình hình họa hoàn hảo của những vị Bồ Tát tự động tạo ra nhằm theo gót này mà tu học tập. Báo thân thích lại đó là Chân tâm của Ứng thân thích, hoặc Hoá thân thích (sa. nirmāṇakāya), là thân thích của Phật đem dạng trái đất sinh sống bên trên hành tinh. Khoảng năm 750 của Công Nguyên, sau khoản thời gian Kim cương quá Thành lập và hoạt động thì trong số phe cánh Bắc-tông cũng gật đầu đồng ý ngoài Pháp thân thích (sa. dharmakāya) đạt thêm năm vị Phật gửi hóa kể từ Pháp thân thích tê liệt, được gọi là Ngũ Phật hoặc Phật gia, vì như thế từng một vị Phật này được coi đạt thêm một vị Phật lịch sử dân tộc (từng sinh sống bên trên địa cầu) và một vị Bồ Tát cút kèm:

Xem thêm: tô mạt nhi là ai

1. Cùng với Phật Đại Nhật là vị Ca-la-ca-tôn-đại (sa. krakuccanda) và Phổ Hiền Bồ Tát (sa. samantabhadra).
2. Cùng với Phật Bất Động (sa. akṣobhya) là vị Ka-na-ca-mâu-ni (sa. kanakamuni) và Kim Cương Thủ Bồ Tát (vajrapāṇi).
3. Cùng với Phật Báo Sinh là vị Phật lịch sử dân tộc Ca-diếp (sa. kāśyapa) và Báo Thủ Bồ Tát (ratnapāṇi).
4. Cùng với Phật Bất Không Thành Tựu là vị Phật Di-lặc và Phổ Chuỳ Thủ Bồ Tát (viśvapāṇi).
5. Cùng với Phật A-di-đà là đại thế chí ý trung nhân tát và Quán Thế Âm Bồ Tát (sa. avalokiteśvara).

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

• Fo Guang Ta-tz'u-tien. Fo Guang Ta-tz'u-tien pien-hsiu wei-yuan-hui. Taipei: Fo-kuang ch'u-pan-she, 1988. (Phật Quang Đại Từ điển. Phật Quang Đại Từ điển biên tu uỷ viên hội. Đài Bắc: Phật Quang xuất bạn dạng xã, 1988.)
• Das Lexikon der Östlichen Weisheitslehren, Bern 1986.
• The Threefold Lotus Sutra (Kosei Publishing, Tokyo 1975), tr. by B. Kato, Y. Tamura, and K. Miyasaka, revised by W. Soothill, W. Schiffer, and Phường. Del Campana
• The Mahayana Mahaparinirvana Sutra (Nirvana Publications, London, 1999-2000), tr. by K. Yamamoto, ed. and revised by Dr. Tony Page
• The Sovereign All-Creating Mind: The Motherly Buddha (Sri Satguru Publications, Delhi 1992), tr. by E.K. Neumaier-Dargyay

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Nhơn
• Thần
• Thánh
• Tiên
• Chúa
• Ngũ chi đại đạo
• Tứ đại

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Wikimedia Commons đạt thêm hình hình họa và phương tiện đi lại truyền đạt về Phật.