Ngô Xuân Diệu Bạn đang xem: xuân diệu là ai | |
---|---|
![]() Xuân Diệu thời con trẻ. | |
Sinh | 2 mon 2, 1916 xã Phước Hòa, Tuy Phước, Tỉnh Bình Định, Trung Kỳ, Liên bang Đông Dương |
Mất | 18 mon 12, 1985 (69 tuổi) Hà Nội, Việt Nam |
Nơi an táng | Nghĩa trang Mai Dịch, TP. hà Nội, Việt Nam |
Bút danh | Xuân Diệu, Trảo Nha |
Nghề nghiệp | Nhà thơ, mái ấm báo, mái ấm phê bình văn học |
Quốc tịch | ![]() |
Dân tộc | Kinh |
Học vấn | Tú tài, Cử nhân luật |
Giai đoạn sáng sủa tác | 1936—1985 |
Thể loại | Trữ tình |
Chủ đề | Thơ tình |
Trào lưu | Phong trào Thơ mới |
Giải thưởng nổi bật | Giải thưởng Hồ Chí Minh |
Phối ngẫu | Bạch Diệp (đã ly hôn trước năm 1970) |
Ngô Xuân Diệu (2 mon hai năm 1916 — 18 mon 12 năm 1985), là thi sĩ, mái ấm báo, mái ấm văn ghi chép truyện cụt và mái ấm phê bình văn học tập người nước ta. Ông là một trong trong mỗi thi sĩ tiêu biểu vượt trội nhập trào lưu Thơ mới mẻ thời điểm đầu thế kỷ XX. Được reviews là "nhà thơ tiên tiến nhất trong số thi sĩ mới",[1] Xuân Diệu có tiếng với luyện Thơ thơ (1938), thể hiện tại một khẩu ca riêng lẻ Chịu đựng tác động văn hoá phương Tây, nhất là mái ấm nghĩa biểu tượng Pháp. Ông là một trong trong mỗi người trước tiên vận dụng thủ pháp thơ phương Tây như enjambment nhập thơ nước ta,[2] cho dù thỉnh thoảng vẫn tuân theo như hình thức truyền thống lâu đời như lục bát. Trong khoảng chừng thời hạn từ thời điểm năm 1936 cho tới năm 1944, thơ của ông vẫn thể hiện tại một triết lý bi quan liêu, vô vọng về tình ái tuy nhiên lại sở hữu một mạch ngầm thúc đẩy giục, nhiều khi hừng hực mức độ sinh sống. Nhờ cơ, Xuân Diệu còn được ca ngợi là "ông hoàng thơ tình". Sau khi tham gia Đảng Cộng sản nước ta năm 1945, thơ của ông đa số mệnh danh Đảng Lao động nước ta, Sài Gòn, và những cuộc kháng chiến kháng Pháp, kháng Mỹ; ông không thể sáng sủa tác thơ tình nhiều như lúc trước. Khi khuất năm 1985, ông nhằm lại khoảng chừng 450 bài bác thơ, nằm trong một vài truyện cụt, đái luận phê bình.
Tiểu sử[sửa | sửa mã nguồn]
Ngô Xuân Diệu, quê quán bản Trảo Nha, thị trấn Can Lộc, tỉnh TP. Hà Tĩnh tuy nhiên sinh bên trên quê u Gò Bồi, thôn Tùng Giản, xã Phước Hòa, thị trấn Tuy Phước, tỉnh Tỉnh Bình Định.[3] Cha là ông Ngô Xuân Thọ (trong tộc phả ghi là Ngô Xuân Thụ) và u là bà Nguyễn Thị Hiệp. Sau này ông lấy thương hiệu bản là Trảo Nha thực hiện cây bút danh. Xuân Diệu sinh sống ở Tuy Phước cho tới năm 11 tuổi tác thì ông nhập Nam học tập ở Quy Nhơn.[4]
Bắt đầu sáng sủa tác[sửa | sửa mã nguồn]
Năm 1936, Xuân Diệu đi ra Huế nhập học tập ngôi trường Khải Định, bên trên phía trên ông vẫn gặp gỡ Huy Cận và đảm bảo chất lượng nghiệp ngôi trường tú tài năm 1937. Sau cơ, ông đi ra TP. hà Nội học tập ngôi trường Luật và ghi chép báo, là member của group Tự Lực văn đoàn, một đội chức văn học tập bao gồm phần rộng lớn những cây cây bút con trẻ nước ta được huấn luyện bên dưới khối hệ thống dạy dỗ nằm trong địa, thông thuộc cả văn học tập nước ta lộn phương Tây. Ông cho tới với group khá muộn, tuy nhiên vẫn tự động tạo ra dựng khét tiếng cho bản thân mình như 1 chỗ tựa vững chãi nhập giới trí thức nước ta, xuất bạn dạng những cuốn đái thuyết romantic mục tiêu vui chơi giải trí cùng theo với những kiệt tác châm biếm khiến cho thịnh nộ cả xã hội đương thời lộn tổ chức chính quyền Pháp.[5] Trong số người cùng cơ quan của ông với Thế Lữ, thường xuyên thực hiện thơ mang tính chất kỳ ảo và ghi chép truyện cụt trinh bạch thám, Chịu đựng tác động mái ấm nghĩa romantic Pháp và mái ấm văn Edgar Allan Poe.[6] Theo những mái ấm phê bình văn học tập Hoài Thanh và Hoài Chân, Xuân Diệu mượn hứng thú kể từ và một chủ thể romantic, tuy nhiên ông "đốt cảnh Bồng Lai và xua ai nấy về hạ giới".[7] Họ cũng chỉ ra rằng Xuân Diệu Chịu đựng tác động kể từ Charles Baudelaire, đối chiếu hướng nhìn thơ ông với Anna de Noailles và André Gide, reviews thơ ông là đỉnh điểm trong mỗi bài bác thơ nước ta Chịu đựng tác động Pháp.[8][9]
Chiến giành giật Đông Dương đợt loại nhất[sửa | sửa mã nguồn]
Từ năm 1938 cho tới 1940, Xuân Diệu sinh sống với thi sĩ và người các bạn thân thiện Huy Cận[10] bên trên số 40 Hàng Than, TP. hà Nội.[11] Sau khi Nhật thay máu chính quyền Pháp nhập mon 9 năm 1940, nhiều member Tự Lực văn đoàn triệu tập trọn vẹn nhập chủ yếu trị, nhập cơ với người gây dựng Nhất Linh. Cuối năm 1940, ông nhập Mỹ Tho (nay là Tiền Giang) thực hiện viên chức (tham tá thương chánh). Một số member sót lại, như Khái Hưng, Hoàng Đạo, Nguyễn Gia Trí, bị Pháp bắt giam cầm bên trên Nhà tù Sơn La, khắc ghi khởi điểm sự lụi tàn của group. Khi Xuân Diệu quay về TP. hà Nội năm 1942, đa số những mái ấm văn ông từng thao tác nằm trong đều vẫn ly nghiền hoặc nhập cuộc cuộc kháng chiến kháng Pháp vì thế quản trị Sài Gòn chỉ đạo. Ông sinh sống vì thế nghề ngỗng ghi chép văn nhập 2 năm cho tới khi nhập cuộc trào lưu Việt Minh. Trong kháng chiến, Xuân Diệu tản cư lên chiến khu vực Việt Bắc, sinh hoạt văn nghệ cách mệnh. Trong hồi ký Cát những vết bụi chân ai ở trong phòng văn Tô Hoài, chủ yếu nhập thời hạn này, Xuân Diệu vẫn vài ba đợt với ý thân thiện trên mức cần thiết với đồng group, bao gồm cả chủ yếu Tô Hoài, nên bị cung cấp lãnh đạo khiển trách cứ.[12]
Giữa nhị cuộc chiến[sửa | sửa mã nguồn]
Hòa bình lập lại năm 1954, Xuân Diệu về sinh sống bên trên TP. hà Nội, ghi chép báo và sáng sủa tác thơ. Năm 1956, ông kết duyên với nữ giới đạo thao diễn Bạch Diệp 27 tuổi tác, tuy nhiên nguyệt lão tình ko được như ý và cả nhị sớm chia ly. Bạch Diệp tiếp sau đó tái ngắt thơm với 1 người con trai không giống, còn Xuân Diệu sinh sống 1 mình nhập 1 căn hộ ngay lập tức bên dưới mái ấm gia đình Huy Cận, người vẫn kết duyên với Ngô Xuân Như, em gái Xuân Diệu.
Từ 1955 cho tới mon 6 năm 1958, Xuân Diệu bị mách bảo nhập Phong trào Nhân Văn – Giai Phẩm có tiếng khi bấy giờ. Khi Chiến giành giật Đông Dương đợt loại nhất kết thúc đẩy, một vài cải tân của tổ chức chính quyền mới mẻ với những sai lầm đáng tiếc khi triển khai, những khẩu ca sự không tương đồng chủ yếu con kiến bắt đầu trào lên nhập một vài mái ấm văn, chúng ta tuyên phụ vương yêu sách quyền tự tại chỉ trích những sai lầm đáng tiếc của cơ quan chính phủ. Dù cơ quan chính phủ quá nhận những sơ sót, tuy nhiên trào lưu sớm trở nên tân tiến từ các việc chỉ trích những sai lầm đáng tiếc của cơ quan chính phủ quý phái đả kích cá thể những người nghệ sỹ không giống và lôi kéo biểu tình kháng Nhà nước, phát sinh rạn vỡ trong những mái ấm văn cỗ vũ cơ quan chính phủ và những hero sự không tương đồng chủ yếu con kiến như Lê Đạt hoặc Trần Dần. Cuối nằm trong, Xuân Diệu, Huy Cận và những người dân không giống, lựa chọn đứng về phía chủ yếu phủ; nhập một đáp trả công phụ vương nhập mon 5 năm 1958, ông cáo buộc những người dân như Lê Đạt, Trần Dần vẫn tận dụng sáng sủa tác văn nghệ nhằm đáp ứng mưu mẹo loại chủ yếu trị.
Bên cạnh sáng sủa tác thơ, ông còn nhập cuộc ghi chép báo cho những tờ Ngày Nay và Tiên Phong. Ông là một trong trong mỗi người gây dựng Đoàn báo chí truyền thông nước ta, ni là Hội Nhà báo nước ta.[13][14]
Trong sự nghiệp sáng sủa tác thơ văn, Xuân Diệu được nghe biết như là một trong thi sĩ romantic trữ tình, "nhà thơ tiên tiến nhất trong số thi sĩ mới" (Hoài Thanh), "ông hoàng của thơ tình". Xuân Diệu là member của Tự Lực văn đoàn và đã và đang là một trong trong mỗi tướng soái của trào lưu "Thơ Mới". Tác phẩm tiêu biểu vượt trội của ông ở quá trình này: Thơ thơ (1938), Gửi mùi hương mang lại gió (1945), truyện cụt Phấn thông vàng (1939), Trường ca (1945).
Năm 1944, Xuân Diệu nhập cuộc trào lưu Việt Minh, đảng viên Đảng Dân mái ấm nước ta, sau nhập cuộc Đảng Cộng sản. Sau Cách mạng mon Tám, ông sinh hoạt nhập Hội văn hóa truyền thống cứu giúp quốc, thực hiện thư ký tập san Tiên phong của Hội. Sau cơ ông công tác làm việc nhập Hội văn nghệ nước ta, thực hiện thư ký tòa biên soạn tập san Văn nghệ ở Việt Bắc.
Xuân Diệu nhập cuộc ban chấp hành, nhiều năm là ủy viên thông thường vụ Hội Nhà văn nước ta.
Từ cơ, Xuân Diệu trở nên một trong mỗi thi sĩ tiên phong hàng đầu mệnh danh cách mệnh, một "dòng thơ công dân". Bút pháp của ông gửi biến chuyển đa dạng và phong phú về giọng vẻ: với giọng trầm hùng, tráng ca, với giọng chủ yếu luận, giọng thơ tự động sự trữ tình. Tiêu biểu là: Ngọn quốc kỳ (1945), Dưới sao vàng (1949), Ngôi sao (1955), Riêng chung (1960), Mũi Cà Mau - Cầm tay (1962), Một khối hồng (1964), Hai mùa sóng (1967), Tôi nhiều song mắt (1970), Thanh ca (1982), Tuyển luyện Xuân Diệu (1983).
Là cây đại thụ của nền ganh đua ca tân tiến nước ta, Xuân Diệu vẫn nhằm lại khoảng chừng 450 bài bác thơ (một số rộng lớn ở trong di cảo ko công bố), một vài truyện cụt, và nhiều chữ ký, đái luận, phê bình văn học tập.
Xuân Diệu từng là đại biểu Quốc hội nước ta khóa I. Ông còn được bầu là Viện sĩ thông tấn Viện Hàn lâm nghệ thuật và thẩm mỹ nước Cộng hòa Dân mái ấm Đức năm 1983.[cần dẫn nguồn]
Ông khuất ngày 18 mon 12 năm 1985 sau đó 1 cơn nhồi tiết cơ tim, lâu 69 tuổi tác, mai táng bên trên Nghĩa trang Mai Dịch
Ảnh hưởng trọn của thơ nước Pháp so với Xuân Diệu[sửa | sửa mã nguồn]
- Câu thơ có tiếng của Xuân Diệu: Yêu là bị tiêu diệt trong tâm địa một ít là việc vay mượn mượn của câu thơ của Edmond Haraucourt: Partir, c'est mourir un peu (Đi là bị tiêu diệt chuồn một ít).[15]
- Mau với chứ, cuống quýt vàng lên với chứ/ Em, em ơi, tình non vẫn già nua rồi..., được lấy hứng thú kể từ lời nói của Alfred de Musset phát biểu với George Sand: Dépêche-toi, George, notre amour est vieux (Nhanh lên em, George, nguyệt lão tình tất cả chúng ta vẫn già nua rồi).[15]
- Những câu dịch sát chữ kể từ câu thơ Pháp: Hơn một loại hoa vẫn rụng cành [16]/ Plus d'une espèce de fleurs a quitté les branches[15]
Cuộc sinh sống riêng biệt tư[sửa | sửa mã nguồn]
Xuân Diệu lập mái ấm gia đình với NSND Bạch Diệp tuy nhiên nhị người vẫn ly hôn và không tồn tại con cái chung[17]. Sau khi ly hôn, ông sinh sống đơn thân cho tới khi thất lạc nhập năm 1985.
Xem thêm: ái tân giác la khang duật
Xuân Diệu là kẻ nằm trong quê TP. Hà Tĩnh với Huy Cận (làng Ân Phú, thị trấn Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh) nên lúc gặp gỡ nhau, nhị ông đang trở thành song bạn tri kỷ. Vợ của Huy Cận, bà Ngô Thị Xuân Như là em gái của Xuân Diệu. Quan hệ đằm thắm thiết giữa 2 người được một vài trang báo trả tin yêu, với những người dân còn nghi kị vấn rằng Xuân Diệu cùng theo với Huy Cận với mối quan hệ đồng tính[18][19][20][21][22]. Vợ ông xã Huy Cận và Xuân Diệu từng ở công cộng một mái ấm nhiều năm. Bài thơ "Tình trai" của Xuân Diệu và "Ngủ chung" của Huy Cận được nghĩ rằng ghi chép về vấn đề cơ. Theo hồi ký Cát những vết bụi chân ai của Tô Hoài thì Xuân Diệu từng bị kiểm điểm về sự này[23]. Cũng với một vài những bài bác thơ không giống được ghi chép tặng cho những người không giống, như bài bác thơ Em đi là nhằm tặng miễn phí thi sĩ Hoàng Cát.
Những bài bác thơ tình của ông người sử dụng những cơ hội diễn tả và đại kể từ thông thường người sử dụng chỉ những quan hệ phái nam nữ giới, tuy nhiên một vài người thân quen của ông ngờ vực Xuân Diệu là kẻ đồng tính. Theo mái ấm văn Tô Hoài,[24] việc ông với mối quan hệ thân thiện với đồng group được những người dân ở nằm trong ông nhập thời hạn sinh hoạt bên trên địa thế căn cứ địa cách mệnh biết cho tới, thậm chí là đã trở nên quân group cảnh cáo. Tới ni, một vài bài bác thơ về thương của ông vẫn là một trong chủ thể có rất nhiều phân tách.[25][26]
Tuy nhiên, những nghi kị vấn về sự Xuân Diệu với mối quan hệ đồng tính đơn thuần diễn dịch dựa vào những lời đồn thổi hoặc một vài bài bác thơ của ông. Với những thi sĩ nhiều xúc cảm như Xuân Diệu, việc với những câu kể từ mượt tuy nhiên giành cho những người dân các bạn là chuyện ko khan hiếm, nên đặc biệt khó khăn nhằm phụ thuộc vào cơ nhằm Tóm lại. Bản đằm thắm Xuân Diệu cũng ko hề tuyên bố hoặc xác nhận bản thân với mối quan hệ thương đồng giới, ông thậm chí là còn tỏ rõ rệt mong ước với bà xã nhập bài bác thơ "Khung cửa ngõ sổ":
- Anh với mái ấm, với cửa
- Nhưng ko bà xã, ko con'
- Sợ dòng sản phẩm phòng bếp ko lửa
- Sợ dòng sản phẩm cửa ngõ ko đèn.
Con nuôi của ông là Tiến sĩ luật Cù Huy Hà Vũ - nam nhi thi sĩ Huy Cận, và cũng chính là con cháu ruột của ông (cậu ruột).
Câu phát biểu nổi tiếng[sửa | sửa mã nguồn]
Trong luyện Chân dung và đối thoại, Trần Đăng Khoa ghi lại lời nói của Xuân Diệu:
- "Nhà văn tồn bên trên ở kiệt tác. Không với kiệt tác thì mái ấm văn ấy coi như vẫn bị tiêu diệt."
Nhận định[sửa | sửa mã nguồn]
“ | "Ngày một ngày nhị cơ hồ nước tao không thể nhằm ý cho tới những lối người sử dụng chữ bịa câu vượt lên trên Tây của Xuân Diệu, tao quên cả những ý tứ người vẫn mượn nhập thơ Pháp. Cái hình dáng yêu thương kiều, dòng sản phẩm cốt cơ hội phong nhã của điệu thơ, một chiếc gì đặc biệt nước ta, vẫn hấp dẫn ta" | ” |
— Thi nhân nước ta - Hoài Thanh, Hoài Chân |
“ | "Xuân Diệu tiên tiến nhất trong số thi sĩ mới mẻ - nên chỉ có thể những người dân còn con trẻ mới mẻ mến hiểu Xuân Diệu, vẫn mến thì cần đắm đuối. Xuân Diệu không phải như Huy Cận vừa vặn phi vào bản thơ đang được người tao dành riêng ngay lập tức mang lại số chỗ ngồi yên tĩnh ổn định. Xuân Diệu cho tới đằm thắm tất cả chúng ta cho tới hiện nay đã ngót năm năm tuy nhiên những giờ biểu dương chê ko ngớt. Người biểu dương, biểu dương không còn sức; người chê, chê ko tiếc lời" | ” |
— Thi nhân nước ta - Hoài Thanh, Hoài Chân |
“ | "Thơ ông tài hoa, tinh xảo và quý phái trọng" | ” |
— Chân dung và đối thoại- Trần Đăng Khoa |
“ | "Xuân Diệu xẻ hoa và ưa thích, cả đời xua theo đòi mơ, nhiều mơ, nhiều nguyệt lão tình trai. | ” |
— Cát những vết bụi chân ai - Tô Hoài |
Tác phẩm[sửa | sửa mã nguồn]
Thơ
- Thơ thơ (1938, 1939, 1968, 1970), 46 bài bác thơ
- Gửi mùi hương mang lại gió (1945, 1967), 51 bài bác thơ
- Ngọn Quốc kỳ (1945, 1961)
- Hội nghị non sông (1946)
- Dưới sao vàng (1949), 27 bài bác thơ
- Sáng (1953)
- Mẹ con (1954), 11 bài bác thơ
- Ngôi sao (1955), 41 bài bác thơ
- Riêng chung (1960), 49 bài bác thơ
- Mũi Cà Mau - Cầm tay (1962), 49 bài bác thơ
- Một khối hồng (1964)
- Hai mùa sóng (1967)
- Tôi nhiều song mắt (1970)
- Mười bài bác thơ (1974)
- Hồn tôi song cánh (1976)
- Thanh ca (1982)
- Tuyển luyện Xuân Diệu (1983)
Văn xuôi
- Phấn thông vàng (1939, truyện ngắn), 17 truyện
- Trường ca (1945, cây bút ký), 9 bài
- Miền Nam nước Việt (1945, 1946, 1947, cây bút ký)
- Việt Nam ngàn dặm (1946, cây bút ký)
- Việt Nam trở dạ (1948, cây bút ký)
- Ký sự thăm hỏi nước Hung (1956, cây bút ký)
- Triều lên (1958, cây bút ký)
Tiểu luận phê bình
- Thanh niên với quốc văn (1945)
- Tiếng thơ (1951, 1954)
- Những bước đàng tư tưởng của tôi (1958, hồi ký)
- Ba ganh đua hào dân tộc (1959)
- Phê bình ra mắt thơ (1960)
- Hồ Xuân Hương bà chúa thơ Nôm (1961)
- Trò chuyện với chúng ta thực hiện thơ trẻ (1961)
- Dao với trau mới mẻ sắc (1963)
- Thi hào dân tộc bản địa Nguyễn Du (1966)
- Đi bên trên đàng lớn (1968)
- Thơ Trần Tế Xương (1970)
- Đọc thơ Nguyễn Khuyến (1971)
- Và cây đời mãi xanh rì tươi (1971)
- Mài Fe nên kim (1977)
- Lượng vấn đề và những kỹ sư linh hồn ấy (1978)
- Các thi sĩ cổ xưa Việt Nam (tập I, 1981; luyện II, 1982)
- Tìm hiểu Tản Đà (1982).
Dịch thơ
- Thi hào Nadim Hitmet (1962)
- V.I. Lênin (1967)
- Vây đằm thắm tình yêu (1968)
- Việt Nam hồn tôi (1974)
- Những thi sĩ Bungari (1978, 1985)
- Nhà thơ Nicôla Ghiđen (1982).[27]
Tác phẩm được phổ nhạc[sửa | sửa mã nguồn]
- Yêu được Châu Kỳ phổ trở nên Đừng phát biểu xa thẳm nhau. Trong khi, Phạm Duy cũng phổ nhạc bài bác thơ này trở nên Yêu là bị tiêu diệt Trong Lòng.
- Nguyệt cầm được Cung Tiến phổ nhạc.
- Vì sao được Phạm Duy phổ trở nên Mộ khúc.
Giải thưởng và tôn vinh[sửa | sửa mã nguồn]
Giải thưởng[sửa | sửa mã nguồn]
Ông đang được truy tặng Trao Giải Sài Gòn mùa I về văn học tập nghệ thuật và thẩm mỹ (1996).
Tôn vinh[sửa | sửa mã nguồn]
Tên của ông được bịa cho 1 trên phố ở TP. hà Nội, một tuyến đường ở thành phố Hồ Chí Minh Quy Nhơn (Bình Định), là tên gọi của một ngôi trường trung học tập phổ thông ở thị trấn Tuy Phước, tỉnh Tỉnh Bình Định và 1 ngôi trường trung học cơ sở bên trên thị trấn Can Lộc, tỉnh TP. Hà Tĩnh.
Tại thành phố Hồ Chí Minh Đồng Hới, Quảng Bình với tuyến đường có tên Xuân Diệu ở phường Nam Lý
Ông được lập mái ấm tưởng vọng và thánh địa ở bản Trảo Nha, thị xã Nghèn, thị trấn Can Lộc, tỉnh TP. Hà Tĩnh (bên cạnh đàng lên Ngã Ba Đồng Lộc).
Tại Thành Phố HCM với tuyến đường có tên ông ở quận Tân Bình.
Xem thêm: sam cheng là ai
Bình luận